2008 yılında “Eşlerarası Elektronik Nakit Sistemi” tanımlamasıyla ortaya çıkan Bitcoin (BTC), herhangi bir merkezî otorite tarafından yönetilmeyen, blokzinciri teknolojisi üzerine kurulu olan ve geleneksel para birimlerinden farklı çalışan bir dijital para birimidir. Kriptografik olarak güvence altına alındığı için Bitcoin bir “kriptopara birimi” olarak anılmaktadır.
Bu yazıda Bitcoin (BTC) Nedir? sorusunun cevabını ve çeşitli bilgileri bulabilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Bitcoin (BTC) Nedir?
31 Ekim 2008 tarihinde Satoshi Nakamoto takma isimli bir kişi ya da grubun “Bitcoin: Eşlerarası Elektronik Nakit Sistemi” isimli bir teknik doküman (whitepaper) yayınlamasıyla ortaya çıkan Bitcoin, üçüncü parti ödeme sistemlerine, bankalara ve aracı kurumlara güvenme ihtiyacını ortadan kaldırma ilkesiyle doğmuştur.
Günümüzde finansal aracı kurumların güven sağlama rolü, Bitcoin’in altında yatan teknoloji sayesinde iki tarafın birbiriyle doğrudan bağlantı kurmasıyla zorunluluk olmaktan çıkmıştır.
Bitcoin’i Kim Oluşturdu?
Satoshi Nakamoto, Bitcoin’i oluşturan kişi veya kişilerdir. Satoshi Nakamoto’nun kimliği hala gizemini korumaktadır. Satoshi Nakamoto ismi ilk olarak 31 Ekim 2008 yılında yayınlanan Bitcoin Teknik Dokümanı’nda görülmüştür.
Bitcoin’in oluşturucusu Satoshi Nakamoto, kimliğini gizleyerek Bitcoin’in herhangi bir kişi, görüş veya otorite ile bağdaştırılmamasını sağlamış, bu sayede Bitcoin’in herkese ait ait bir kriptopara birimi olabilmesini sağlamıştır. Bitcoin, öncülük ettiği kriptopara ekosisteminde bulunan binlerce kriptopara arasından bu özellikleri sayesinde öne çıkmakta, farklılık taşımaktadır.
Bitcoin Nasıl Çalışır?
Bitcoin ile ilgili en önemli kavramlardan biri merkeziyetsizliktir. Bitcoin ağını hiçbir otorite, merkez bankası, devlet başkanı, şirket veya kuruluş kontrol etmemektedir. Günümüz geleneksel finans sisteminde tüm düzen merkezî bir altyapı üzerine kuruludur. Ancak Bitcoin’in arkasında “madenci” olarak tanımlanan katılımcılar bulunmaktadır. Madenciler, ağdaki işlemlerin onaylanmasını ve ağın güvenliğini sağlarlar. Günümüzde, dünyanın her tarafından binlerce madencinin faaliyet göstermesi, Bitcoin ağını merkeziyetsiz kılmaktadır. Çünkü herhangi bir bölge veya ülkede madencilere yönelik bir yasaklama veya altyapı yetersizliği olsa bile dünyanın diğer bölgelerindeki madenciler ağın güvenliğini ve işleyişini sağlayabilmektedirler. İsteyen herkes, gerekli madencilik cihazlarına sahip olabilmekte ve madencilik yapabilmektedir. Bu sayede, Bitcoin’in güvenliği belirli bir kesim veya gruba özel değildir. Madencilik, herkese açık bir şekilde katılımcı ve şeffaf bir yapıdadır. Tüm Bitcoin işlemleri bu altyapı sayesinde doğrudan kişiler arasında herhangi bir aracıya ihtiyaç duyulmaksızın gerçekleşebilmektedir.
Bitcoin’i değerli kılan unsurların başında ise “sınırlı arz” gelir. Geleneksel finansal düzenin baş aktörleri Dolar, Euro, Türk lirası gibi itibari para birimleri sınırsız sayıda basılabilir. Ancak Bitcoin’in üretimi 21 milyon adetle sınırlandırılmıştır. Bu sınırlandırma, Bitcoin’i yıllar içerisinde giderek nadir bir varlık haline getirirken, Bitcoin’i enflasyona karşı dayanıklı bir varlık haline getirmektedir.
Değer Saklama Aracı Olarak Bitcoin
Bitcoin Ağının Güvenliği Nasıl Sağlanır?
Bitcoin blokzincirinin binlerce madenci sayesinde tüm dünyaya yayılmış merkeziyetsiz ağ yapısı, blokların üst düzey kriptografik şifrelemeyle korunması ve blokzincir teknolojisinin getirdiği ek güvenlik önlemleri, Bitcoin’in güvenliğinin yapı taşlarını oluşturmaktadır. Bitcoin, bir merkeze bağlı olmadığı için herhangi bir otorite tarafından kontrol edilemez ve yönetilemez.
Bitcoin blokzincirinde yapılan tüm işlemlerin kaydı, dağıtık defter teknolojisi sayesinde Bitcoin madencilerinde bulunur. Buna göre, bir madencinin bilgisayarı saldırıya uğrasa veya kayıtlara müdahale edilse bile diğer binlerce madencinin kayıtları üzerinden doğrulama yapılarak hatalı veri sisteme sokulmadan tespit edilebilmektedir.
Bitcoin blokzinciri, kırılması son derece zor ve kompleks bir kriptografik şifreleme yöntemiyle tüm işlemleri şifreler. Bitcoin blokzincirinde yapılacak en ufak bir değişiklik bile tüm kriptografik yapının değişmesini sağladığı için verilerin değiştirilme ihtimali imkansıza yakındır.
Bitcoin Tarihindeki Önemli Olaylar
3 Ocak 2009 – “Genesis Block” olarak adlandırılan Bitcoin’in Başlangıç Bloku, Satoshi Nakamoto tarafından oluşturuldu. Böylelikle Bitcoin blokzinciri çalışmaya başlamış oldu.
12 Ocak 2009 – Satoshi Nakamoto ve Hal Finney arasında ilk Bitcoin transferi gerçekleşti.
22 Mayıs 2010 – BitcoinTalk forumunda Laszlo Hanyecz isimli kullanıcının 2 pizza için 10.000 Bitcoin ödemesi ilk gerçek Bitcoin alışverişi olarak kabul edildi.
22 Mayıs günü her yıl “Bitcoin Pizza Günü” olarak kutlanmaktadır.
28 Kasım 2012 – 1. Bitcoin Blok Ödülü Yarılanması gerçekleşti. Bitcoin blok ödülü 50 BTC’den 25 BTC’ye düştü.
1 Temmuz 2013 – Türkiye’yi Bitcoin ile tanıştıran BtcTurk kuruldu ve ilk Bitcoin işlemi yapıldı.
9 Temmuz 2016 – 2. Bitcoin Blok Ödülü Yarılanması gerçekleşti. Bitcoin blok ödülü 25 BTC’den 12.5 BTC’ye düştü.
11 Mayıs 2020 – 3. Bitcoin Blok Ödülü Yarılanması gerçekleşti. Bitcoin blok ödülü 12.5 BTC’den 6.25 BTC’ye düştü.
19 Şubat 2021 – Bitcoin’in piyasa değeri 1 trilyon doları aştı.
7 Eylül 2021 – Bitcoin, El Salvador tarafından resmi para birimi olarak kabul edildi. Böylece Bitcoin ilk defa bir ülkenin yasal para birimi haline geldi.
10 Kasım 2021 – Bitcoin (BTC) fiyatı, 69.000$ ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
14 Kasım 2021 – Bitcoin Taproot Güncellemesi‘nin 3 aylık uygulama süreci tamamlandı ve Taproot Güncellemesi 709,632. blokta aktifleştirildi.
Ocak 2023 – Bitcoin Ordinalds Protocol hayata geçirildi. Bitcoin ağı üzerinde NFT varlıklara sahip olmak mümkün hale geldi.
Ocak 2024 – ABD’de ilk kez spot Bitcoin ETF ürünleri onay alarak ABD borsalarında listelenmeye başlandı.
Nisan 2024 – Bitcoin’de 4. blok ödülü yarılanması (halving) gerçekleşti. Madencilerin kazandıkları blok ödülü 6.25 Bitcoin’den 3.125 Bitcoin’e düştü.
Mart 2024 – Bitcoin ilk kez 100.000 USD fiyat barajını aşarak yeni bir rekor kırdı. Bitcoin’in piyasa değeri 2 trilyon dolara yaklaştı.
Mayıs 2024 – Bitcoin blokzinciri toplamda 1 milyar işlem sayısına ulaşarak yeni bir dönüm noktasını geride bıraktı.
Bir Bitcoin Nasıl Üretilir?
Blokzinciri teknolojisinde; özel donanım cihazları ile karmaşık matematik problemlerine çözüm bulunmasıyla kriptopara madenciliği gerçekleştirilir. Bitcoin madenciliği; madencilik için üretilmiş yüksek işlemci gücüne sahip cihazların kriptografik şifreleme süreçlerini gerçekleştirmesi sonrasında Bitcoin bloklarının doğrulanarak ve blokzincire eklenmesini ifade eder. Blok doğrulamasını yapan ilk madenci, Bitcoin blok ödülü kazanır. Yeni Bitcoin üretimi, bu blok ödülleri ile gerçekleştirilmektedir. Madenciler, ayrıca işlem ücretlerinden elde ettikleri komisyonlardan da gelir elde edebilmektedirler.
Bitcoin blokzincirinde gerçekleştirilen tüm işlemler, ilk Bitcoin bloğundan itibaren kayıt altındadır. İşlemlerin içeriği ve işlemi yapan cüzdanlar şeffaf şekilde herkes tarafından görülebilmektedir. Ancak cüzdanın kime ait olduğuna yönelik bir bilgi yoktur. Bu nedenle sistem hem anonim hem de şeffaf bir yapıdadır.
Bitcoin Madenciliği
Bitcoin Neden Değerli?
-Bitcoin oluşturulan ilk kriptopara birimidir.
-Bitcoin’in toplam arzı 21 milyon adet ile sınırlıdır.
–Bitcoin blokzinciri merkeziyetsizdir.
-Bitcoin’i geliştiren kişi veya kişiler anonimdir.
–Bitcoin piyasa değeri en yüksek kriptoparadır
Bitcoin Blok Ödülü Yarılanması (Halving) Nedir?
Başlangıç Bloku, blokzincirinin oluşturulmuş ilk blokudur.
Bitcoin blok ödülü, blokzinciri ağında başarıyla işledikleri her blok için kriptopara madencilerine ödül olarak verilen yeni Bitcoin’leri tanımlamak için kullanılır. Başlangıçtaki blok ödülü 28 Kasım 2012’de 25 BTC’ye, 9 Temmuz 2016’da 12,5 BTC’ye ve 11 Mayıs 2020’de gerçekleşen yarılanma ile de 6.25 BTC’ye düşmüştür.
Her 10 dakikada bir gerçekleşen yeni Bitcoin üretiminin, belirli dönemlerde yarı yarıya azalması Halving yani Blok Ödülü Yarılanması olarak tanımlanır. Ödül yarılanması 210.000 blokta bir tekrarlanır ve yaklaşık dört yılda bir gerçekleşir.
Blok Ödülü Yarılanması (Halving) Nedir?
BtcTurk | Bitcoin’de Bitcoin Nasıl Alınır?
BtcTurk | Bitcoin, Türkiye’yi Bitcoin’le tanıştıran BtcTurk’ün Bitcoin (BTC) alım satım platformudur.
BtcTurk | Bitcoin uygulamasında 3 adımda kolayca Bitcoin alabilirsiniz.
- Adım: BtcTurk | Bitcoin Uygulamasına Giriş
BtcTurk | Bitcoin uygulmasını indirdikten sonra Üye Ol butonu ile kolayca üye olabilir, üye iseniz e-posta adresinizi veya T.C. Kimlik Numaranızı ve şifrenizi kullanarak giriş yapabilirsiniz. - Adım: Türk Lirası Yatırma
TL Cüzdanı ekranını kullanarak BtcTurk | Bitcoin hesabınıza Türk lirası yatırabilirsiniz. Türk Lirası Yatırma başlığı altındaki Banka Havale/EFT sekmesine tıklayarak kendinize uygun olan bankayı seçebilir, IBAN bilgilerine kolayca ulaşabilirsiniz. Üstelik ekranda gösterilen anlaşmalı bankalar ile 7/24 ücretsiz Türk lirası yatırabilirsiniz. - Adım: Kolayca Bitcoin Alın
Türk lirası yatırma işleminizin gerçekleşmesinin ardından kolayca Bitcoin almak için hazırsınız.
Alım yapmak için ana menüden Kolayca Al, Sat sekmesine tıklayabilir ya da giriş yaptığınızda ekranı sola kaydırarak kolayca alış satış ekranına geçiş yapabilirsiniz.
Bitcoin almak istediğiniz tutarı yazdıktan sonra Bitcoin Al butonuna basarak kolayca işleminizi gerçekleştirebilirsiniz.
BtcTurk | Kripto’da Bitcoin Nasıl Alınır?
1. Adım: BtcTurk | Kripto’ya Giriş Yapın
BtcTurk | Kripto hesabınıza, “Giriş Yap” butonuna basarak kayıtlı olduğunuz e-posta adresi ve parolayla giriş yapabilirsiniz. BtcTurk | Kripto’ya üye değilseniz, Yeni Üyelik bağlantısına dokunduktan sonra kısa sürede üye olabilirsiniz.
Üye girişinin ardından iki aşamalı doğrulama kodunu girerek BtcTurk | Kripto’ya giriş yapabilirsiniz.
2. Adım: Para Yatırma
Yatır – Çek ekranını kullanarak BtcTurk | Kripto’ya Türk lirası yatırabilirsiniz.
Yatır – Çek ekranında Türk Lirası Yatır seçeneğinin altında anlaşmalı bankalar ile kolayca Türk lirası yatırabilirsiniz.
3. Adım: Kolayca Bitcoin Alın
BtcTurk | Kripto’da Al-Sat ekranında, işlem yapacağınız işlem çiftini seçerek Basit ya da Gelişmiş Al-Sat seçeneklerini kullanarak kolayca alım satım yapabilirsiniz.
Bitcoin Nasıl Ortaya Çıktı? Bitcoin Teknik Dokümanı
Bitcoin Teknik Dokümanı’nda blokzincirinin teknik detaylarına yer veren Satoshi, herhangi bir merkezi otoriteye güvenmeye gerek kalmadan güvenilir bir çevrimiçi ödeme yöntemi öneriyordu. Bitcoin, hem bu yeni ödeme sisteminin hem de bu sistemin para biriminin adıydı. Her ne kadar dokümanın başlığı Bitcoin ile başlamış olsa da Bitcoin kelimesi dokümanda kullanılmamıştır.
Bitcoin Teknik Dokümanı’nı Yalın Alpay‘ın sesinden Türkçe olarak aşağıdaki bağlantılardan dinleyebilirsiniz.
10 Soruda Bitcoin Teknik Dokümanı
Bitcoin’in Sınırlı Arzı
Bitcoin için dijital altın benzetmesi yapılmasının nedenlerinden biri de her ikisinin kaynaklarının sınırlı olmasıdır. Fakat altın her ne kadar sınırlı bir kaynak olsa da toplam arzın yüzde kaçının çıkarıldığı, işlendiği ve dolayısıyla geri kalan rezerv miktarının büyüklüğü hakkında net bir bilgimiz yok. Buna karşılık Bitcoin ne zaman, ne kadar üretilmiş olacak ve hangi yıl toplam kaç tane üretilebilecek biliyoruz. Toplam 21 milyon Bitcoin kazılabilecek ve bu 2140 yılında tamamlanmış olacak.
Bitcoin Dominansının Önemi
Bitcoin, ilk üretimin gerçekleştiği 2009 yılından beri kriptopara piyasasının en büyük aktörü konumundadır. Piyasada çok fazla kriptopara birimi olmasına rağmen hiçbir kriptopara, piyasa hakimiyeti bakımından Bitcoin’in önüne geçmeyi başaramamıştır.
Bitcoin Piyasa Hakimiyeti veya Bitcoin Dominance, Bitcoin’in sahip olduğu piyasa değerinin kriptopara piyasasının genel değerine oranını ifade eden bir veridir.
Bitcoin Hacminin Önemi
Bitcoin işlem hacmi, Bitcoin alım ve satım miktarlarının belirli bir dönem içindeki değerlerin toplamına denir. Bitcoin’de işlem hacmi, belirli bir zaman aralığı içerisinde yatırımcılar tarafından toplamda ne kadar el değiştirdiğini gösterir. Bitcoin işlem hacmi 24 saat, günlük, haftalık, aylık, yıllık veya daha uzun bir süre için hesaplanabilir.
Bitcoin yatırımı yapmak için; Bitcoin işlem hacmini değerlendirmek, potansiyel yatırımcılara fayda sağlayabilir. Geçmiş zamanlarda yatırımcıların Bitcoin’e ne kadar ilgi gösterdiğini anlamak ve kıyaslamak, Bitcoin’in gelecekteki değerini tahmin etmek açısından önemli olabilir.
Bitcoin’in Piyasa Değeri (Market Cap)
Piyasa Değeri (Market Cap), bir varlığın piyasa fiyatı ile dolaşımdaki arzının çarpımı ile hesaplanır. Bitcoin’in piyasa değeri de benzer şekilde ölçülerek hesaplanır.
Piyasa Değeri (Market Cap) Nedir?
Bitcoin’in Asıl Amacı Nedir?
- Kullanıcılar yaptıkları finansal işlemlerden ve kendi paralarından sorumlu olmalıdır.
- Bankalar, şirketler, devlet kurum ve kuruluşları bu finansal işlemlerin aracısı olmaktan çıkartılmalıdır.
- Değer transferleri yalnızca mesai saatlerinde değil 7/24 olmalıdır.
- Transfer ücretleri çok daha az olmalıdır.
- İşlemler anonim ve şeffaf olmalıdır.
- Kullanıcılar herhangi bir merkezi otoriteden bağımsız şekilde parasını yatırıp çekebilmeli, gönderip alabilmelidir.
- Toplam arzı sınırlı tutarak enflasyona karşı bir para birimi üretilmelidir.
Bitcoin’i Biraz Daha Anlayalım
Bitcoin Nasıl Saklanır?
Bitcoin, Bitcoin blokzincirinde üretilir ve blokzincirinde saklanır. Kullanıcılar Bitcoin’i değil, Bitcoin sahipliğini transfer ederler. Bitcoin blokzincirinde ise Bitcoin’in sahiplik değişiklikleri kayıt altına alınır. Yani Bitcoin, blokzincirinde saklanır ancak Bitcoin’in sahipliğini transfer etmek için kullanılan özel anahtarlar, Bitcoin cüzdanı olarak adlandırılan yazılımlarda saklanır.
Bitcoin Logosu Nasıl Ortaya Çıktı?
Bugün dünyanın her yerinde sıklıkla karşılaşılan Bitcoin logosu, birçok farklı öneri ve geliştirme sonucu gördüğümüz son halini almıştır.
Bitcoin logosu ilk oluşturulduğundan bu yana yıllar içinde pek çok değişime uğradı. Satoshi Nakamoto tarafından başlayan bu süreç Bitboy takma isimli bir kullanıcının geliştirme önerisiyle son bulmuştur ve günümüzde kullanılan haline getirilmiştir.
Bitcoin Blokzinciri’nde Yaşanan Önemli Güncellemeler
Bitcoin blokzincirinde uygulanan en önemli güncellemelerden biri olan Bitcoin Segwit güncellemesi, ilk olarak 21 Aralık 2015’te yayınlandı.Bu geliştirme önerisi uzun bir süre yeterli işlemci gücü desteğini alamadı. 12 Mart 2017’de yayınlanan öneri, Segwit güncellemesinin aktivasyonunu zorunlu hale getirecek süreci başlattı. 23 Ağustos 2017’de yumuşak çatallanma olarak yayınlanan Segwit güncellemesi hayata geçti.
Bitcoin blokzincirinde 2021 yılında hayata geçen Taproot güncellemesi, ilk olarak Bitcoin Core geliştirici ekibinden Greg Maxwell tarafından Ocak 2018’de sunuldu.
Taproot’un Bitcoin blokzincirinde kullanılabilmesi için Hızlı Deneme olarak isimlendirilen 3 aylık onay süreci 1 Mayıs 2021’de başladı. 3 aylık sürecin sonunda, 3 ay uygulama süreci 14 Kasım 2021’de tamamlandı ve Bitcoin Taproot güncellemesi, 709.632. blokta aktifleştirildi.
Bitcoin blokzinciri, bağımsız geliştiricilerin katkıları ile geliştirilmeye devam ediyor. Tamamen merkeziyetsiz olarak yönetilen ağ, herkesin katılımına ve geliştirme önerilerine açık. Yazılım geliştiricileri, Bitcoin ağının ölçeklenebilirliğini ve verimliliğini artırmak için geliştirme önerileri sunmaya devam ediyor.
Bitcoin Blokzinciri’nde Yaşanan Önemli Güncellemeler
İlk Bitcoin Transferi
Bitcoin ile gerçekleştirilen ilk transfer 12 Ocak 2009 tarihinde yapılmıştır. Bu transfer Satoshi Nakamoto ve Hal Finney arasında gerçekleşmiştir.
Satoshi Nakamoto, Bitcoin blokzincirinin 170. bloğunda, 12cbQLTFMXRnSzktFkuoG3eHoMeFtpTu3S adresinden, Hal Finney’in olduğu bilinen 1Q2TWHE3GMdB6BZKafqwxXtWAWgFt5Jvm3 adresine 10 Bitcoin göndermiştir.
Satoshi Nakamoto’nun cüzdanında bulunan toplam 50 Bitcoin’in 10’u Hal Finney’in cüzdanına teslim edilirken, cüzdanda kalan 40 Bitcoin’in sahipliği, Nakamoto’nun cüzdanındaki başka bir adrese devredilmiştir.
Bu ilk işlem, bugüne kadar yapılan tüm Bitcoin işlemlerinde olduğu gibi detayları herkese açık şekilde Bitcoin blokzincirine kayıtlıdır.
Satoshi Nakamoto’nun tüm işlem geçmişine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
BtcTurk Bitcoin Çekme İşlemlerinden Neden Ücret Almıyor?
Türkiye’nin ilk Bitcoin alım satım platformu BtcTurk’te, Lightning Network üzerinden yapılan Bitcoin çekme işlemlerinde ödenen transfer ücreti, BtcTurk tarafından karşılanmaktadır.
Özellikle daha önce Bitcoin transferi yapmamış kullanıcıların Bitcoin çekme deneyimini yaşayabilmesi için BtcTurk, Lightning Network üzerinden yapılan Bitcoin çekme işlemlerindeki ücretleri kullancılarına yansıtmamaktadır. BtcTurk hesabınızdan 7/24 Bitcoin çekme talimatı verebilir, Lightning Network kullanarak işlem ücreti ödemeden Bitcoin çekme deneyimi yaşayabilirsiniz.
BtcTurk CEO’su Özgür Güneri ve BtcTurk kurucusu Kerem Tibuk’un, Kriptometre’nin 5. Sezon 1. Bölümü’nde bu konuyla ilgili açıklamalarını aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz.
BtcTurk | Kripto’ya üye olarak kolayca Bitcoin alıp satabilirsiniz.
BtcTurk | Kripto mobil uygulamasını uygulama marketlerinden indirebilirsiniz.
iOS Appstore
Android Google Play
Huawei AppGallery
YASAL UYARI
Burada yer alan bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan bu içerik, genel anlamda bilgi vermeyi amaçlamakta olup; bu içeriğin, müşterilerin ve diğer yatırımcıların alım satım kararlarını destekleyebilecek yeterli bilgileri kapsamayabileceği dikkate alınmalıdır. Bu sayfalarda yer alan çeşitli bilgi ve görüşlere dayanılarak yapılacak ileriye dönük yatırımlar ve ticari işlemlerin sonuçlarından ya da ortaya çıkabilecek zararlardan BtcTurk | Kripto sorumlu tutulamaz.
