Ethereum Shangahi Upgrade, Eylül 2022’deki The Merge’ün (birleşme) ardından Ethereum blokzincirinde gerçekleşmesi planlanan ilk güncellemedir. Bu güncelleme, başta validator’lerin (doğrulayıcıların) stake ettikleri (yatırdıkları) Ethereum’ların (ETH) kilidini açmalarını sağlamak üzere bir takım EIP’yi (Ethereum Improvement Proposal) yani Ethereum iyileştirme önerisini uygulamaya koymayı hedeflenmektedir. Bu yazıda Ethereum Shanghai Update nedir sorusunun yanıtını bulabilirsiniz.
Ethereum Shanghai Upgrade Nedir?
Ethereum blokzinciri Aralık 2020’de, Proof of Work (İş Kanıtı) uzlaşma algoritmasından, Proof of Stake (Hisse İspatı) protokolüne geçiş aşamasının ilk adımı olan Beacon Chain’i yayınlanmıştır. Bu aşamada 2 farklı Ethereum blokzinciri (Ethereum 1.0 ve Ethereum 2.0) eş zamanlı olarak çalışmaya başlarken, kullanıcıların minimum 32 ETH’yi, Ethereum 2.0 ağına stake ederek hisse kanıtı madenciliğine başlaması ya da diğer bir ifadeyle validator (doğrulayıcı) olmasına imkân sağlanmıştır.
Ethereum blokzincirinde stake etmek, validator yazılımını etkinleştirmek için 32 ETH yatırma işlemi olarak da adlandırılabilir. Varlıkların herhangi bir blokzincirinde stake edilmesi, ağa hesaplama gücü eklenmesi anlamına gelmektedir. Bu sayede ağın merkeziyetsizlik ve güvenlik seviyesi artmaktadır. Ethereum blokzinciri özelinde validator’ler, blokları oluşturmak ve doğrulamak için stake edenlerden rastgele seçilir. Bir sonraki bloğu oluşturmak için validator olarak seçilen kullanıcılar, stake ettikleri Ethereum miktarına bağlı ödül olarak işlem ve ağ ücretlerini alırlar. Diğer taraftan validator olmak için yeterli Ethereum’a sahip olmayan kullanıcılar, likidite havuzları vb. platformlara daha düşük miktarlarda ETH stake ederek, doğrulama sürecine ve ağın güvenliğine katkıda bulunulabilir.
Eylül 2022’de gerçekleşen The Merge (birleşme) ile Proof of Stake (Hisse İspatı) konsesüs katmanı olan Beacon Chain, Proof of Work (İş Kanıtı) protokolü ile çalışan ana Ethereum zinciri (mainnet) ile birleşmiş ve bu sayede tüm ağ Proof of Stake protokolüne geçiş yapmıştır. Böylece ağda blok eklemek için madenciler yerine, Ethereum stake eden validator’ler kullanılmaya başlanmıştır. Ancak bu süreçte stake edilen Ethereum’ların, kilidinin açılmasına-çekilmesine veya teknik ifadeyle unstake edilmesine yönelik herhangi bir uygulama gerçekleştirilmemiştir.
Ethereum Shanghai Upgrade, Aralık 2020’den bu yana Beacon Chain’e yatırılan veya stake edilen Ethereum’ların, unstake edilmesini sağlayacak olan EIP-4895’in uygulamaya konulmasını hedeflediğini belirtmiştir. EIP-4895’in yanı sıra işlem ücretlerinin düşürülmesi, akıllı sözleşmelerin küçültülmesi ve optimize edilmesine yönelik diğer Ethereum iyileştirme önerilerinin de Ethereum Shanghai Güncellemesi’nde uygulamaya geçmesi hedeflenmektedir. Geliştiriciler Ethereum Shangai Upgrade’in, Mart ayı içerisinde gerçekleşmesini öngörseler de gecikmelerin yaşanabilme ihtimali olduğunu da belirtmektedirler.
Bu yazının kaleme alındığı tarihte, Ethereum blokzincirinde 515 binin üzerinde validator bulunurken ve 16 milyon adetin üzerinde Ethereum stake edilmiş durumdadır. Geliştiriciler bu durumu göz önünde bulundurarak, Ethereum blokzincirinin merkeziyetsizliğini ve güvenliğini korumak amacıyla full validator’lere unstake etme limiti belirlemişlerdir. Buna göre 30 bin blokta bir sadece 6 adet full validator’ün unstake yapması tasarlanmıştır. Diğer bir ifadeyle bu rakam günde 1,350 adet full validator’e veya günlük ortalama 43 bin adet ETH’ye karşılık gelmektedir. Ancak geliştiriciler bu oranın sabit bir oran olmadığını ve stake edilen Ethereum miktarına göre belirli aralıklarla güncelleneceğini belirtmektedirler.