Cross Chain Transfer Protocol (CCTP) Nedir?

Cross Chain Transfer Protocol (CCTP), en büyük ikinci stabilpara olan USDC’nin bağlı olduğu Circle tarafından, sektördeki birçok oyuncunun üzerinde uzlaştığı mint-burn mekanizmasına bağlı olarak geliştirdiği, blokzincirler arası USDC transferi sağlayan bir altyapıdır. Bu yazıda CCTP Nedir? CCTP Nasıl Çalışır? CCTP Neden Önemlidir? gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.

Cross Chain Transfer Protocol (CCTP)

CCTP, blokzincirler arasında USDC stabilparasının güvenilir şekilde transfer edilebilmesi için bizzat USDC’nin üreticisi Circle tarafından tasarlanmış bir altyapı çözümüdür. CCTP, USDC stabilparasının özellikle merkeziyetsiz finans (Defi) içerisindeki payını yükseltmek, işlevini arttırmayı hedeflemektedir. 

Her blokzinciri farklı avantajlar sunduğu için kullanıcılar birden fazla blokzincirle etkileşime girmekte ve çeşitli uygulamaları kullanmaktadırlar. CCTP altyapısı sayesinde, kullanıcılar bir takas işlemi gerçekleştirmek istediklerinde, tek bir tuşla ağdan ağa varlık transfer edip işlemi gerçekleştirebilecekler.

Örneğin, Avalanche blokzinciri üzerindeki USDC varlıklarınızı Arbitrum blokzincirine göndermek istediğinizde, CCTP üzerinden transferi sağlayabiliyorsunuz. Ayrıca farklı varlıklar için USDC’nin bir geçiş unsuru olarak kullanılması da yine CCTP ile mümkün hale geliyor. Aynı örnek üzerinden, bu sefer farklı varlıklarla ilerleyelim; 

• Avalanche ağındaki AAAA tokeni, Arbitrum ağındaki BBBB tokene çevirmek istediğinizi varsayalım. 
• Kullanıcı sadece tek bir tuşa tıklarken, arka planda AAAA öncelikle USDC’ye çevrilir, ardından USDC Arbitrum ağına CCTP üzerinden transfer edilir. 
• Transfer sonrasında USDC varlıklar, BBBB tokene çevrilerek kullanıcının cüzdanına transfer edilir. 

CCTP, USDC’nin yukarıdaki örnektekine benzer mekanizmalarda aktif olabilmesi, daha kompleks süreçlerde rol oynayabilmesi için önemli bir konumda bulunuyor.

CCTP Nasıl Çalışır?

Blokzincirler arasında varlık transferi, uzun yıllardır herkesin çözmek için üzerinde çalıştığı ortak bir konudur. Bu amaçla oluşturulan dijital köprüler, genellikle sentetik varlık yaratma üzerine kurulu çalışmaktaydı. Yani transfer edilmek istenen orjinal varlık bir akıllı kontrata kilitlenmekte, transfer edilmek istenen hedef blokzincirde ise ilgili varlığın sentetiği basılarak kullanıcıya teslim edilmekteydi. Maalesef orjinal varlığın kilitlendiği akıllı kontratların birçok defa hacklendiği görüldüğü için bu yönteme alternatif aranmaya başlandı.

CCTP’nin kullandığı mint-burn mekanizması, günümüzdeki en popüler köprü çözümlerinden birisidir. Bu mekanizmada transfer işlemi başladığında;

• Transfer edilmek istenen varlık yakılarak dolaşımdan kaldırılıyor.
• Transferin yapılacağı hedef ağda yeni token oluşturulmadan önce, yakımın kesinleşmesi için belirli bir süre bekleniyor.
• CCTP, Ethereum ve Ethereum’a bağlı katman 2 blokzincirleri için 65 blok onaylanmasını bekliyor ki bu da yaklaşık 13 dakikaya denk gelmektedir. Polygon ağında 8 dakikalık, Solana-Noble ve Avalanche ağlarında ise 20-25 saniyelik bekleme süresi mevcut.
• Blok onayları alındıktan sonra, hedeflenen ağda token tekrar oluşturulmaktadır.
• Diğer köprü çözümlerinden farklı olarak, hedef ağda oluşturulan yeni token, orjinalini temsil eden sentetik bir varlık değildir. Kullanıcı, yine orjinal varlığın kendisini teslim almaktadır.

Circle, CCTP ürününü aktif şekilde geliştirmeye devam etmektedir. CCTP’nin faal olduğu blokzincirleri öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Neden CCTP?

Kriptoparaların oluşturulması, oldukça kompleks süreçler sonunda gerçekleşmektedir. Örneğin, yukarıdaki gibi bir köprü mekanizması Bitcoin için uygulanamaz. Çünkü yeni Bitcoin oluşturulması talebe bağlı gerçekleşmez. Bitcoin blokzincirine yeni bloklar eklenmesi sonucunda yeni Bitcoin oluşmaktadır. Bu durum Ethereum gibi merkeziyetsiz ağlar için de benzer şekildedir.

Circle, merkezi bir sistem olduğu için USDC stabilparası, yeni bloklara göre değil talep bazlı oluşturulmaktadır. Circle’a USD göndererek, aynı miktarda USDC’nin oluşturulması mümkündür. Circle, merkezi bir altyapıya sahip olmasını avantaja çevirerek CCTP’yi avantajlı bir köprü mekanizması olarak sunmaktadır.

---