Geleneksel finans sisteminde takas (swap); iki tarafın, belirli bir süre esas alınarak varlıklarını değiş tokuş yapmasını tanımlamaktadır. Atomic Swap ise farklı blokzincirlerinde bulunan kriptoparaların birbirleriyle takas edilmesini sağlayan teknolojiyi ifade eder. Bu yazıda Atomic Swap nedir sorusunun cevabını bulabilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Coin Takası Nasıl Yapılır?
Coin takası yapmak isteyen kullanıcıların kullanabileceği birden fazla seçenek vardır. İlgili varlığı listeleyen bir kriptopara borsasına varlıklar transfer edilerek takas işlemi gerçekleştirilebileceği gibi merkeziyetsiz bir borsa üzerinden de akıllı kontratlar aracılığıyla bu işlem yapılabilir. Takas edilmek istenen kriptopara farklı bir blokzinciri üzerindeyse, merkezi borsalar veya merkeziyetsiz köprü çözümleri kullanılarak kripto swap yapılabilir. Doğrudan akıllı kontratlar üzerinden aracısız coin takası için ise Atomic Takas yöntemi kullanılabilmektedir.
Atomic Swap (Atomik Takas)
Atomic Swap, farklı blokzincirleri arasında gerçekleştirilen takas işlemleridir. Farklı blokzincirlerinde yer alan kriptoparaların, arada herhangi bir aracı olmadan birbirleriyle takas edilebilmesine olanak sağlayan teknolojidir. Atomic Swap gerçekleştirilirken merkezi bir aracı sistemine ihtiyaç duyulmaz. İşlemler, çoklu imzalı cüzdanlar ve akıllı kontratlar aracılığıyla alıcı ve göndericinin onaylarıyla gerçekleştirilir.
Atomic Swap Nasıl Çalışır?
Atomic Swap, iki farklı kriptopara arasındaki takas işleminin blokzinciri üzerinden gerçekleştirilmesini sağlar. Akıllı kontrat üzerinden işleyen süreç, iki tarafın da onay vermesini zorunlu kılar. Bir örnek üzerinden süreci irdeleyelim:
A kişisi, B kişisi ile varlıklarını takas etmek istiyor olsun. İki kullanıcının varlıklarının da farklı blokzincirlerde olduğunu varsayalım.
- Öncelikle A kişisi göndermek istediği varlıklar için kendi blokzincirinde Hashed Timelock Contract (HTLC) adı verilen akıllı kontrat adresini oluşturur. Takas edilmek istenen varlıklar bu kontrata kilitlenir. Kontratın özel anahtarını (private key) temsil eden hash kodu, B kişisine iletilir.
- B kişisi bu hash koduyla tokenlerin kilitlendiğini doğrulayabilir. Doğrulayıp emin olduktan sonra, B kişisi A kişisinden aldığı hash koduyla kendi blokzincirinde yeni bir HTLC kontratı oluşturarak takas etmek istediği varlıkları bu kontrata kilitler.
- Artık iki kullanıcı da kendi ağlarında HTLC kontratlarına kripto varlıklarını kilitlemişlerdir. B kişisinin açtığı kontrat A kişisinin verdiği hash koduyla açıldığı için A kişisi kendi özel anahtarıyla B kişisinin varlıklarını talep edebilir.
- Bu işlem sırasında A kişisinin kendi özel anahtarı ifşa olur. B kişisi artık A kişisine ait hash kodunun dışında, artık A kişisinin özel anahtarına da sahiptir. Bu sayede B kişisi de A kişisinin varlıklarını talep edebilir.
- İki taraf da karşılıklı olarak özel anahtarı kullanıp varlıkları talep ederse, karşılıklı onay sağlanmış olur ve kontrat işlemeye başlar. Varlıkların transfer süreci bu şekilde tamamlanır.
- Taraflardan biri anahtarı kullanıp varlıkları talep etmesine rağmen, diğer taraf talep etmezse işlem iptal olur. İki kullanıcının varlıkları da kendi cüzdanlarına iade edilir.
Her Kriptopara Atomic Swap’ı Destekler mi?
İki kriptopara arasında Atomic Swap’ın gerçekleştirilebilmesi için bazı şartlar sağlanmalıdır. Gerçekleştirilecek Atomic Swap’te yer alan iki kriptoparanın, aynı hashing algoritmasını paylaşması gerekmektedir. Böylelikle, farklı blokzincirlerde oluşturulan HTLC akıllı kontratları birbirleriyle entegre şekilde çalışabilir.
Zincir dışı (off-chain) Atomik Takas yapılacak kriptoparalar, Lightning Network benzeri ödeme kanallarını kullanırlar.
