Ethereum, 2022 yılındaki Merge veya Ethereum 2.0 olarak bilinen büyük güncellemesinin ardından İş Kanıtı (PoW) mekanizması yerine Hisse Kanıtı (PoS) mekanizmasına geçiş sağlamıştır. Geçiş sonrasında Ethereum madenciliği, Ethereum ağının işleyişi ve yeni Ether (ETH) üretilmesiyle ilgili konularda önemli değişimler gerçekleşmiştir.
Bu yazıda, Ether (ETH) nasıl üretilir?, Ethereum madenciliği nasıl yapılır? ve Ethereum Nasıl Çalışır? sorularının cevaplarını bulabilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Ethereum Madenciliği Son Durum
Ethereum (ETH), Merge geliştirmesi öncesinde Bitcoin gibi İş Kanıtı yöntemiyle blokları onaylıyordu. Ethereum kazmak, İş Kanıtı yönteminin bir gereği olarak yüksek işlemci gücüne sahip cihazlar üzerinden gerçekleştiriliyordu. Merge güncellemesi sonrasında Ethereum madenciliğinde köklü değişimler meydana geldi.
Hisse Kanıtı yöntemi, yüksek işlemcili cihazlara bağlı olarak çalışmadığı için Ethereum ağındaki blokları onaylamak ve ödül kazanmak isteyen madencilerin, Ethereum ağına 32 ETH kilitlemeleri güncelleme sonrasında zorunlu hale gelmiştir. Yeni sistemde, her bir 32 ETH, bir adet validator (onaylayıcı) anlamına gelmektedir. Yani bir yatırımcı 64 adet ETH kilitleyerek 2 adet node sahibi olabilmektedir. Onaylayıcı görevi yürüten katılımcılar, Ethereum ağındaki blokların denetlenmesi ve onaylanması sürecinde yer alarak Ethereum üretiminde rol oynayabilmektedirler.
Hisse Kanıtı, cihaz ve işlemci gücü gerektirmediği için İş Kanıtı yöntemine göre daha çevre dostudur. Daha az elektrik gücüne ihtiyaç duyar. Bu sayede, Ethereum güncelleme sonrasında %99 daha az elektrik tüketmektedir.
Ayrıca, Hisse Kanıtı üzerine ölçeklenebilirlik projelerini hayata geçirmek daha kolaydır. Ethereum, akıllı kontratlar sayesinde farklı amaçlara sahip çok sayıda girişime ev sahipliği yaptığı için ölçeklenme ve genişleme konusunda yaşadığı problemleri, Hisse Kanıtı yöntemi üzerinden aşmak için uzun vadeli bir plan hazırlamıştır.
Ethereum Nasıl Çalışır?
Ethereum ağının nasıl çalıştığı, yeni Ether (ETH) üretiminin nasıl olduğunu, bir işlemin onaylanma ve blokzincire eklenme sürecine göz atarak öğrenelim.
Kullanıcı, Ethereum ağına işlem isteği gönderdiğinde, bu işlemin öncelikle doğruluğu sorgulanır. Yani kullanıcının yapmak istediği işleme yetecek kadar varlığının olup olmadığı ve doğru anahtarı kullanıp kullanmadığına bakılır. Anahtar doğru değilse veya varlık yetersizse işlem reddedilir.
İşlem onaylandıktan sonra mempool adı verilen bekleme odası olarak tabir edebileceğimiz, onaylanmayı bekleyen işlemler kümesine transfer edilir. En çok komisyon ödeyen kullanıcılar, öncelik kazanır ve işlemleri onaylanmak üzere sıraya alınır.
Ethereum ağına eklenecek yeni bloğun oluşturulması için sistem rastgele bir onaylayıcı (validator) seçiyor. Onaylayıcı, doğruladığı ve oluşturduğu bloğu diğer onaylayıcılarla paylaşıyor. Onaylayıcıların çoğunluğu, işlemlerin doğruluğu konusunda hemfikir olduğunda yeni blok Ethereum blokzincirine eklenerek işlemlerin gerçekleşmesi sağlanıyor.
Yeni Ether (ETH) Nasıl Üretiliyor?
Her bir blok onaylandığında ve her bir Epoch sırasında yeni ETH üretilerek onaylayıcılara ödül olarak dağıtılmaktadır. Üretilecek ETH miktarı, ağdaki toplam onaylayıcı sayısı ve onaylayıcıların ne kadar ETH kilitlediğine göre değişmektedir.
*Epoch: Her 32 blok 1 Epoch olarak isimlendirilir.
Validatorlerin Geliri Nedir?
Validatorler, yeni üretilen ETH içerisinden aldıkları payın yanısıra, kullanıcıların işlemleri için ödedikleri komisyonlar üzerinden gelir elde ederler. Blok ödülleri tahmin edilebilir olsa da komisyon oranları tahmin edilebilir olmadığı için onaylayıcıların gelir oranları stabil değildir. Ağın yoğun olarak kullanıldığı dönemlerde onaylayıcıların komisyon geliri ciddi oranda artarken, yoğun olmadığı dönemlerde gelir oranı düşmektedir.
Nasıl Validator Olunur?
Ethereum blokzincirine 32 ETH kilitleyen herkes onaylayıcı olabilir. Onaylayıcı olmak belirli bir teknik bilgi seviyesi gerektirdiği için bu teknik bilgi sürecine sahip olmayan, ancak onaylayıcılar gibi gelir elde etmek isteyen kullanıcılar için 3. taraf platformlar belirli bir komisyon karşılığında aracılık sunmaktadırlar. Aracı platformları kullanmak isteyen kullanıcıların, platformların çalışma prensiplerini iyi araştırmaları ve platformla ilgili ek riskleri öğrenmeleri, kullanıcıların kendi güvenlikleri için önemlidir.
Base Fee Nedir? Ne İşe Yarar?
Kullanıcılar, işlem gönderirken bir komisyon onaylayıcılara bir komisyon da Base Fee adı altında Ethereum ağına öderler. Onaylayıcı komisyonu ek gelir sağlarken, Base Fee yakılarak yok edilir.
Base Fee, Ethereum ağının yoğunluğuna göre otomatik olarak ayarlanır. Yakılma sebebi ise onaylayıcıların ek avantaj elde etmesini engellemektir. Eğer bu komisyon onaylayıcılara verilseydi, onaylayıcılar ücretsiz şekilde kendi işlemlerini gerçekleştirebilir ve ağda ek bir yoğunluk oluşturarak diğer kullanıcıların ödeyeceği komisyonu yükseltebilirlerdi. Base fee yakıldığı için onaylayıcılar kendi işlemlerini ücretsiz yapamıyor ve belirli bir maliyete katlanarak haksız bir avantaj elde etmelerinin önüne geçiliyor.
