Kriptoparalara olan ilginin artması ile önceki yıllarda konuşulan Web 3.0 teknolojisi yeniden popüler olmaya başladı. Bu teknoloji; 1991 yılında Web 1.0 ile başlayan ve merkezi şirketlerin otoritesinde olan internetin, tüm kontrolüyle kullanıcılara geçmesini ön plana almaktadır. Bu yazıda ise Web 3.0 nedir ve önceki versiyonlardan farkı nedir gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Web 3.0 Nedir?
Web 3.0, merkeziyetsiz ve blokzincirine dayalı bir internet sürecini temsil eder. Herhangi bir aracı kullanmadan merkeziyetsiz bir bağlantı kurulmasını esas alır. Web 3.0’da, kullanıcıların veri güvenliği ön plandadır. Merkezi bir otorite tarafından, kişisel verilerin paylaşılmadığı ve verilerden kazanç sağlanmadığı bir internet sistemidir.
Web3 Coin Nedir?
Web 3.0, merkeziyetsizliği esas alan bir teknolojidir. Bu durum Web 3.0’ın, blokzinciri teknolojisi ile ortak bir kümede buluşmasına yol açmaktadır. Web 3.0’da merkeziyetsiz uygulamalar kullanılması; blokzincirinde de Web 3.0 teknolojisine uygun merkeziyetsiz projeler yer alması, bu iki teknolojinin birbiriyle sürekli etkileşimde bulunmasına ve birçok Web3 coin girişiminin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır.
Web 3.0’ın, Web 1.0 ve Web 2.0’dan Farkı Nedir?
Web 1.0’da; veriler, yazılımcılar tarafından kullanıcılara sabit bir şekilde sunulmaktaydı. Bu dönemde, kullanıcılar pasif birer içerik tüketicisiydi. Web 2.0’da ise bu durum değişti ve kişiselleştirilmiş veri paylaşımı anlayışı ön plana çıktı. Web 2.0; internetin etkileşimli hale geldiği ve kullanıcıların artık birer içerik üreticisi olduğu dönemi kapsamaktadır. Her iki internet döneminde de merkezi kontrol noktaları bulunmaktadır. Kullanıcıları ve verileri denetleyen bir sistem içerisinde etkileşim sağlanmaktadır.
Web 3.0 ise belirli bir merkezi olmayan interneti ifade eder. Web 3.0’daki uygulamalar, Web 2.0’da bulunan mevcut uygulamalardan farklılaşmaktadır. Web 3.0’da, merkeziyetsiz olan uygulamalar ile kullanıcılar arasında etkileşim sağlama amaçlanmaktadır. Web 3.0 ile internet ağı, merkezi olmayan bir yapıya sahip olmaktadır. Verilerin özel şirketler tarafından toplanamaması ve mevcut internet ağının bir otorite tarafından kontrol edilememesi Web 3.0’ın temel iç görüsünü oluşturmaktadır.
Web 3.0 Coinleri Hangileri?
Kullanıcılar BtcTurk | Kripto’da, Web 3.0 kategorisini seçerek bu alanda faaliyet gösteren Web3 coinler ile alım satım işlemi yapabilirler. Aşağıdaki Web 3.0 coinleri listesi bu alandaki girişimler hakkında fikir almak ve detaylı incelemek için kullanılabilir.
Ankr (ANKR)
Ankr, blokzincirlerinin barındırılması için kolay kurulum ve uygun fiyatlı çözümler sağlamak amacıyla sistem kaynaklarının paylaşımlı olarak kullanılmasına imkan veren bir altyapı sunmaktadır. Kurumsal şirketlere, yazılım geliştiricilere ve blokzinciri gönüllülerine standart barındırma hizmetlerinden çok daha uygun maliyetlerle hizmet vermektedir.
Ankr (ANKR) hakkında daha detaylı bilgilere Ankr (ANKR) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Audius (AUDIO)
Audius, hayranlar ile müzisyenler arasında köprü kuran merkezi olmayan müzik akış (streaming) platformudur. Platformda yer alan şarkılar arasından en çok dinlenen şarkılar ve müzik listeleri platformun kriptopara varlığı AUDIO ile ödüllendirilmektedir.
Audius (AUDIO) hakkında daha detaylı bilgilere Audius (AUDIO) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Basic Attention Token (BAT)
Basic Attention Token (BAT) blokzinciri tabanlı dijital reklamcılık platformunun dijital varlığıdır. Brave web tarayıcısı ile reklamcılara hedef kitlelerine odaklı ve daha yüksek etkileşime sahip reklam seçenekleri sunarken, kullanıcılara da, gizliliklerini ihlal etmeden, ilgi alanlarına özel sunulan reklamlardan gelir elde etme fırsatı verir.
Basic Attention Token (BAT) hakkında daha detaylı bilgilere Basic Attention Token (BAT) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Polkadot (DOT)
Polkadot, yeni nesil web için ölçeklenebilir, birlikte çalışabilir ve güvenli bir ağ protokolüdür. İsviçre merkezli Web3 Vakfı tarafından desteklenmektedir. Polkadot ağı, blokzincirlerini birbirine bağlayarak zincirlerarası veri transferi gerçekleştirilebilmesine olanak sağlar. Bu sayede, merkeziyetsiz uygulamalar, birbirinden bağımsız olarak çalışan açık, yarı açık veya özel blokzincirlerinden veri alabilir.
Polkadot (DOT) hakkında daha detaylı bilgilere Polkadot (DOT) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Fetch.ai (FET)
Fetch.ai (FET), blokzincirleri için yapay zeka odaklı bir projedir. Merkezi olmayan dijital ekonomiye, yapay zeka destekli akıllı altyapı sağlayan, genel erişime açık, merkeziyetsiz makine öğrenme ağıdır. Şeylerin İnterneti (Internet of Things) olarak adlandırılan, cihazların birbirleri arasında iletişim kurabilmesine olanak sağlayan yapay zeka teknolojisi ile blokzinciri temelli algoritmaları birbirine bağlayarak makine öğrenmesini geliştirmeyi amaçlar.
Fetch.ai (FET) hakkında daha detaylı bilgilere Fetch.ai (FET) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Filecoin (FIL)
Filecoin (FIL) verilerin birden fazla konumda erişilebilir olmasına olanak sağlayan IPFS (Interplanetary File System – Gezegenler Arası Dosya Sistemi) protokolünü kullanan merkeziyetsiz dosya saklama sistemidir. Proje, ağa bağlı cihazların boş depolama alanlarının verimli bir şekilde kullanılması ile kullanıcılara düşük maliyetli ve güvenilir depolama seçeneği sunmaktadır.
Filecoin (FIL) hakkında daha detaylı bilgilere Filecoin (FIL) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Golem (GLM)
Golem ağı, son teknoloji mimarisi ile proje geliştiricilerinin daha yenilikçi projeler oluşturmasına olanak sağlar. Kullanıcılar kullanmadıkları bilgi işlem kapasitesini ihtiyacı olan kişiler ile paylaşabilir. Bu paylaşımı sağlayan kullanıcılar karşılığında ödeme olarak GLM alabilmektedir. Golem ağı, Ethereum 2. katmanının üzerine inşa edilmiştir.
Golem (GLM) hakkında daha detaylı bilgilere Golem (GLM) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
The Graph (GRT)
The Graph (GRT), Ethereum ve benzeri ağlarda veri sorgulamaları için indeksleme protokolüdür. Merkeziyetsiz Finans (DeFi) ve web3 ekosistemindeki uygulamalar için API ile veriler sunar. Verilerin genel erişime açık olmasına ihtiyaç duyan herkes, Subgraph olarak adlandırılan açık API’ları oluşturabilir ve yayınlayabilir. The Graph protokolü şu anda Ethereum blokzinciri ve dağıtık dosya saklama sistemi IPFS (InterPlanetary File System = Gezegenlerarası Dosya Sistemi) üzerindeki verileri indeksleyebilmektedir.
The Graph (GRT) hakkında daha detaylı bilgilere The Graph (GRT) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Chainlink (LINK)
Chainlink, akıllı kontratlara, harici veri bağlantısı sağlayan merkezi olmayan uzman ağ olarak geliştirilmiştir. Bu sayede, blokzincirinde yer almayan veriler, güvenli ve doğrulanabilir akıllı kontratlar ile ilişkilendirilebilmektedir. Chainlik, API (Uygulama Programlama Arayüzü) ile akıllı kontratlar arasında, merkezi olmayan güvenilir bağlantı sağlamaktadır.
Chainlink (LINK) hakkında daha detaylı bilgilere Chainlink (LINK) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
NuCypher (NU)
NuCypher, genel erişime açık blokzincirleri için şifreleme, erişim kontrolü ve anahtar yönetimi sistemi sunan merkezi olmayan şifreleme hizmeti sunmaktadır. NuCypher, blokzincirleri ve merkezi olmayan dosya depolama çözümleri için uçtan uca şifrelenmiş veri paylaşımı imkanı sağlamaktadır.
NuCypher (NU) hakkında daha detaylı bilgilere NuCypher (NU) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Storj (STORJ)
Storj, blokzinciri destekli, açık kaynaklı bulut depolama sistemidir. Verilerin merkezi olmayan ağda, güvenli ve düşük maliyetle depolanmasına olanak sağlar. Merkezi olmayan Storj bulut depolama ağında dosyalar merkezi sunucularda saklanmak yerine parçalara ayrılarak şifrelendikten sonra küresel depolama ağına dağıtılır.
Storj (STORJ) hakkında daha detaylı bilgilere Storj (STORJ) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Stacks (STX)
Stacks, Bitcoin üzerinde daha iyi bir internet mottosuyla birlikte yenilenen isim ve imajıyla Bitcoin blokzincirinin gücüne, programlanabilir, merkezi olmayan uygulamaları ve akıllı kontratları eklemeyi amaçlamaktadır. 2017 yılında Blockstack ismiyle hayata geçen proje, yatırım almak için ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’ndan onay alan ilk kriptopara projesidir.
Stacks (STX) hakkında daha detaylı bilgilere Stacks (STX) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
API3 (API3)
API3, API veri sağlayıcılarının üçüncü taraf bir aracıya ihtiyaç duymadan veri kaynaklarını, akıllı sözleşmelere iletmeyi hedefler. Bunu da merkeziyetsiz API’ler veya kısaca dAPI’ler, aracılığıyla sağlar. dAPI’ler, geleneksel API hizmetlerini merkeziyetsiz ve blok zincirinde yerel bir şekilde sağlayan birinci taraf oracle ağlarıdır. Yani API sağlayıcıları kendi Airnode’larını çalıştırır. API3 bu şekilde daha merkeziyetsiz bir ortam teşvik ederken, üçüncü taraf oracle düğümlerine kıyasla da daha güvenli, verimli ve şeffaf bir çözüm sunmayı amaçlar.
API3 (API3) hakkında daha detaylı bilgilere API3 (API3) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Aptos (APT)
Aptos blokzinciri, merkeziyetsiz uygulamaların kontrolsüz bir şekilde büyümesi ile blokzincirinde yaşanan yüksek maliyet, düşük verim, kesinti, güvenlik endişeleri gibi sorunların çözümleri için oluşturulduğu belirtilmektedir. Aptos’un; ölçeklenebilirlik, güvenlik, güvenilirlik ve yükseltilebilirlik konularını temel ilke olarak benimseyerek oluşturulduğu vurgulanmaktadır. Aptos blokzinciri, 2019 yılından beri, dünya çapında yaklaşık 350 geliştirici tarafından geliştirilmiştir.
Aptos (APT) hakkında daha detaylı bilgilere Aptos (APT) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Arpa (ARPA)
Arpa, verilerin gizliliğini koruyan bir hesaplama ağı olarak oluşturulmuştur. Arpa ağı, veri kullanımını sahiplikten ayırmayı amaçladığını iddia etmektedir. Arpa ağı ile veri kiralamak mümkündür. Yazılım geliştiricileri Arpa ağı üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar oluşturabilmektedir.
Arpa (ARPA) hakkında daha detaylı bilgilere Arpa (ARPA) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Band Protocol (BAND)
Band Protocol, gerçek dünyadaki verilerin blokzincirine eklenmesini sağlar. Band Protocol’ü, herhangi bir merkezi otorite olmadan güvenilir verilere erişim sağlayarak akıllı sözleşme işlevlerini geliştirir. Band Protocol’ün; blokzincirlerinin, gerçek dünyadaki verilere ulaşamaması ve gerçek dünyadaki verilerin, blokzincirlerine dağıtılması amacıyla oluşturulduğu belirtilir.
Band Protocol (BAND) hakkında daha detaylı bilgilere Band Protocol (BAND) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Cartesi (CTSI)
Cartesi, ölçeklenebilir akıllı sözleşmeler ve merkeziyetsiz uygulamaların geliştirilmesini kolaylaştırır. Cartesi, yazılım geliştiricilerinin aşina oldukları kodlama dillerini blokzincirinde kullanabilmelerine olanak sağlar. Cartesi ile birden fazla blokzincirinde merkeziyetsiz uygulamalar geliştirilebilir.
Cartesi (CTSI) hakkında daha detaylı bilgilere Cartesi (CTSI) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Civic (CVC)
Civic; daha kaliteli, güvenli ve ucuz bir şekilde kimlik doğrulama işlemini kullanıcılara sunmayı amaçlar. Civic ile kullanıcıların kişisel bilgileri doğrulanabilmektedir. Doğrulanan bilgiler hizmet sağlayıcılar ile güvenli bir şekilde paylaşılabilir. Civic platformu, kullanıcıların tüm verilerini mobil cihazlar içerisinde depoladığını iddia etmektedir. Kişisel verilerinin paylaşılmasını isteyen kullanıcılar, Civic platformuna imza vererek izin verebilmektedir.
Civic (CVC) hakkında daha detaylı bilgilere Civic (CVC) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Flow (FLOW)
Flow; yeni nesil oyunlar ve uygulamalar için proje geliştiricilere dijital bir altyapı sunan katman 1 çözümüdür. Flow ağı üzerinden uygulama geliştirebilmek mümkündür. Flow ekosistemi birçok partner ile çalışmaktadır. Farklı sektörlerde global çapta bilinirliği olan Warner Music, Ubisoft, NBA, UFC gibi markalar Flow ekosisteminin ortakları arasındadır.
Flow (FLOW) hakkında daha detaylı bilgilere Flow (FLOW) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
Holochain (HOT)
Holo (HOT), merkeziyetsiz uygulamaların oluşturulmasında blokzinciri teknolojisi kullanımının yerine Holochain kullanılmasını sağlar. Proje, merkeziyetsiz uygulamaların daha kolay erişilebileceği bir pazar yeri kurmayı amaçlar. Holo, merkeziyetsiz uygulamalarla kullanıcılar arasında bir köprü olmayı hedefler. Holo ağı, Holochain ile oluşturulan merkeziyetsiz uygulamalar için depolama ve işlem gücü sağlayan sunucular ile çalışmaktadır.
Holochain (HOT) hakkında daha detaylı bilgilere Holochain (HOT) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
JasmyCoin (JASMY)
Jasmy, kullanıcıların verileri kolay ve güvenli bir şekilde işleme koyabilecekleri altyapı oluşturmayı hedeflemektedir. Proje, platformda yer alan kullanıcıların bilgisayar, telefon gibi cihazları ve merkeziyetsiz protokoller arasındaki veri alışverişinin gerçekleştirilmesi için uygun ortam oluşturmayı amaçlar. Jasmy platformunda veriler, kişisel varlıklara dönüştürülebilmektedir. Jasmy platformu, tüm kullanıcıların kendi kişisel verilerini yönetmesine olanak tanıdığını iddia etmektedir.
JasmyCoin (JASMY) hakkında daha detaylı bilgilere JasmyCoin (JASMY) Nedir? Nasıl Çalışır? yazısından ulaşabilirsiniz.
