Halka açık şirketler, yıllık bilançolarında elde ettikleri kardan belirli bir kısmı hissedarlarına veya sermayesinden paya sahip olan ortaklarına kâr payı olarak ödeyebilmektedir. Yapılan bu ödeme temettü olarak adlandırılmaktadır. Hisse senedinin getirilerinden biri olan temettü, her bir hissedara sahip olduğu ortaklık oranında ödenmektedir. Bu yazıda temettü nedir, nasıl hak edilir, şirketler neden temettü dağıtır, temettü hissesi nedir, temettü hissesi nasıl satın alınır, temettü ödeme oranı nedir sorularının cevaplarını bulabilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Temettü Hissesi Nedir?
Temettü veya kâr payı, hesap dönemi itibarıyla net dönem kârı ve kâr dağıtımına konu edilebilecek yedek akçeler gibi diğer kaynaklardan hisse senedi sahiplerine ve kâra katılan diğer kişilere dağıtılmasına karar verilen tutar olarak tanımlanabilir. Temettü ödemeleri nakit, yeni hisse (bedelsiz sermaye artırımı) veya belli oranda nakit belli oranda hisse şeklinde gerçekleştirilebileceği gibi kâr payının dağıtılmadan ortaklık bünyesinde tutulmasına da karar verilebilmektedir.
Yatırımcısına düzenli olarak temettü ödeyen ve/veya temettü verimini düzenli olarak artıran hisseler temettü hissesi olarak adlandırılmaktadır. Genel olarak endüstri lideri haline gelen, olgun, faaliyet alanını genişletmiş, bilinirliği yüksek ve gelir akışları daha düzenli olan şirketler (değer hisseleri) daha fazla temettü dağıtma potansiyeline sahiptirler. Buna karşılık değerlerini hızla artırma çabası içinde olan büyüme odaklı şirketler (büyüme hisseleri) ise elde ettikleri karları faaliyet alanlarını ve dolayısıyla gelirlerini artırmaya odaklanmaktadır, bu nedenle nadiren temettü ödemektedirler.
Borsa İstanbul kapsamında, BIST Temettü Endeksi ve BIST Temettü 25 Endeksi olmak üzere iki temettü endeksi hesaplanmaktadır. BIST Temettü Endeksi bünyesinde; Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar’da işlem gören ve değerleme günü itibariyle son 3 yılda nakit temettü ödemesi yapan şirketler bulunmaktadır. BIST Temettü 25 Endeksi ise BIST Temettü Endeksinde yer alan ve değerleme günü itibariyle temettü verimlerine göre büyükten küçüğe yapılan sıralamada ilk 2/3’lük dilimde yer alan ve ortalama fiili dolaşımdaki paylarının piyasa değeri en büyük 25 hisse senedinden oluşmaktadır.
Temettü Verimi Nedir?
Uzun vadeli yatırımcılar açısından önemi bir metrik olarak kabul edilen temettü verimi genel olarak hisse başına ödenen temettünün hisse senedi fiyatına oranı şeklinde hesaplanmaktadır. Hisse başına alınan temettünün hisse fiyatının ne kadarına karşılık geldiğini hesaplayan temettü verimi, daha basit bir ifade ile sermayeye yani şirkete yatırılan tutarın yaklaşık kaç sene sonunda temettü olarak tamamen geri alınabileceğini göstermektedir. Alternatif bir diğer temettü verimi hesaplaması ise toplam ödenen temettünün şirket piyasa değerine oranı şeklindedir.
Hisse başına ödenen temettünün hisse senedi fiyatına oranı cinsinden temettü verimi hesaplanmasında farklı yaklaşımlar mevcuttur. Söz konusu farklılık değerleme gününden yani hisse senedi fiyatına yönelik yaklaşımlardan kaynaklanmaktadır. Genel kabul edilen yönteme göre temettü verimi hesaplamasında cari hisse senedi fiyatı kullanılmaktadır. Bu durumda temettü verimi, hisse senedi fiyatındaki değişime paralel sürekli değişiklik gösterebilmektedir.
Alternatif yaklaşımlarda ise anlık hisse senedi fiyatının yerine; ortalama maliyet, temettü dağıtılmadan önceki son kapanış fiyatı, temettü dağıtıldığı andaki hisse senedi fiyatı ve yılbaşından temettü ödenen döneme hisse senedinin ortalama fiyatı gibi farklı uygulamalar da söz konusudur.
Şirketler Neden Temettü Dağıtımı Yapar?
Hisse senedinin getirilerinden ve hissedarların önemli haklarından biri olan temettü; şirketin somut olarak büyüdüğünün bir göstergesi olarak algılanabilmektedir. Temettü net dönem kârının hissedarlara dağıtılan kısmı olması sebebiyle şirket kâr gerçekleştiği sürece düzenli olarak temettü ödemesi gerçekleştirebilme potansiyeline sahiptir. Bununla birlikte kâr gerçekleştirmesine rağmen temettü dağıtma kararı almayan şirketler ise söz konusu miktarı, ortaklığın büyümesi için ek kaynak olarak kullanabilmektedirler.
Diğer taraftan temettü ödemesi, yatırımcıları söz konusu şirketin hisse senedini tutmaya devam etmeleri için teşvik aracı olarak da kullanılmaktadır. Hisse sahipleri için pasif gelir kaynağı olan kâr payı ödemeleri, yatırımcı nezdinde hem şirkete duyulan güveni artırabilme hem de ilerleyen dönemlerde gerçekleşebilecek olası temettü ödemelerine bağlı yeni yatırımcıları şirkete çekebilme potansiyeline sahiptir.
Temettü Hissesi Nasıl Satın Alınır?
BtcTurk | Hisse mobil uygulaması aracılığıyla yurt içinde Borsa İstanbul Pay Piyasası’nda temettü dağıtan şirketlere ortak olabilirsiniz.
BtcTurk | Hisse mobil uygulamasını, uygulama marketinizden indirdikten sonra üyelik için gerekli alanları doldurmanız, uygunluk testini tamamlamanız ve yatırım hesabı oluşturmanızın ardından al/sat ekranı aracılığıyla kolaylıkla düzenli temettü ödemesi yapan şirketlerin hissesini satın alabilirsiniz.
Temettü Nasıl Hak Edilir?
Şirketler genel kurul toplantılarında temettü dağıtımına yönelik kararlarını borsaya bildirir ve kamuoyuna duyurur. Yapılan duyurularda temettü ödenip ödenmeyeceğini, kâr payı ödemesi yapılacaksa tarihi, brüt ve net kâr payı başta olmak üzere temettü dağıtımıyla alakalı bilgiler açıklanmaktadır. Temettü ödemesini hak etmek için söz konusu şirketin hisse senedi, temettü hak ediş tarihinde yani temettünün ödeneceği gün yatırım hesabınızda bulunmalıdır.
Temettü ödemeleri peşin ödeme şeklinde olabileceği gibi taksitler halinde de gerçekleştirilebilmektedir. Temettü, her bir hissedara sahip olduğu ortaklık oranında dağıtılmaktadır. Diğer bir ifade ile nakit olarak ödenecek kâr payı, şirketin önceden açıkladığı hisse başına net temettü tutarının sahip olunan hisse senedi adediyle çarpılması şeklinde hesaplanmaktadır.
Temettü bedeli, temettü ödemesini hak eden hisse sahiplerinin yatırım hesaplarına kâr payı ödemeleri yapıldıktan 2 işlem günü sonra aktarılmaktadır.
Temettü Ödeme Oranı Nedir?
Temettü ödeme oranı şirketin kâr payı olarak dağıttığı toplam tutarın ilgili dönemde elde edilen toplam net dönem kârın yüzde kaçına karşılık geldiğini gösteren metriktir. Temettü ödeme oranı, toplam dağıtılan net brüt temettü tutarının net dönem kârına oranı olarak hesaplanmaktadır.
Temettü Nasıl Dağıtılır?
Hisse senedi sahiplerine ve kâra katılan diğer kişilere temettü dağıtılması için şirketin ilgili faaliyet dönemini kar ile tamamlaması gerekmektedir. Bu durumda ilk olarak şirketin yönetim kurulu kâr payı dağıtımına yönelik teklifini sunmaktadır. Ardından bu teklif şirketin genel kurul toplantısında kararlaştırılmaktadır. Başka bir ifadeyle şirketler, kârlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kâr payı dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla hissedarlarına dağıtmaktadırlar.
Diğer taraftan genel olarak temettü dağıtımının ardından ilk işlem gününde hisse senedinin fiyatı, hisse başına dağıtılan brüt temettü miktarı kadar düşüş gösterebilmektedir. Bunun nedeni kâr payı ödemesi nedeniyle de olsa şirketten bir para çıkışı gerçekleşmesinden kaynaklanmaktadır. Ancak bu durum, kâr payı ödemesi ile yatırımcı nezdinde hem şirkete duyulan güveni hem de gelecek dönem gerçekleşebilecek olası temettü dağıtımına yönelik beklentileri yükseltebileceği için geçici olabilmektedir.
Bununla birlikte şirketin ilgili faaliyet döneminde zarar gerçekleştirmesi durumunda da ise hisse senedi sahiplerine ve kâra katılan diğer kişilere temettü ödemesi gerçekleştirilmemektedir.
BtcTurk | Hisse, Eliptik Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ürünüdür.
BtcTurk | Hisse’ye üye olarak profesyonelce hisse senedi alıp satabilirsiniz.
BtcTurk | Hisse mobil uygulamasını uygulama marketlerinden indirebilirsiniz.
