Tasarruf veya birikim gelirlerin harcanmayan, diğer bir ifade ile gelirin gelecekte kullanılmak üzere biriktirilen kısmıdır. Tasarruf, finansal özgürlüğün önemli bir parçasıdır. Bu makalede tasarruf nedir, neden ve nasıl tasarruf yapılmalıdır ve bütçe nedir sorularının cevaplarını bulabilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Tasarruf Nedir?
.png?resize=640%2C360&ssl=1)
En basit tanımıyla tasarruf, gelir ile gider arasındaki fark olarak tanımlanmaktadır. Tasarruf tanımına daha detaylı yaklaşıldığında ise harcanabilir gelirin (vergiler çıkarıldıktan sonra kalan gelir), tüketimde kullanılmayan kısmı olarak da açıklanabilir.
Genel olarak tasarruf, şimdiki zamanda yapılabilecek tüketimin gelecekteki bir tarihe ertelenmesi eylemidir. Tasarruf terimini, özel ve ulusal tasarruflar olmak üzere farklı kategorilere ayırmak mümkündür. Özel tasarruflar, hanehalkı ve şirket tasarruflarından meydana gelir. Hanehalkının tasarrufu harcanabilir gelirden arta kalan kısım olarak belirtilebilir. Hanehalkı tasarrufu, bireylerin finansal özgürlüklerini sağlayabilmeleri, pasif gelir yaratabilmeleri, finansal risklere karşı dirençli olabilmeleri ve refah seviyelerini yükseltebilmeleri açısından önem taşır. Bireysel tasarruflar; hanehalklarının gelir düzeyine, faiz oranlarına ve bireylerin ekonomiye yönelik beklentilerinden etkilenebilmektedir. Şirket tasarrufları ise kısaca cirodan, vergiler, harcamalar, temettü ya da kar payı ödemelerinden arta kalan miktar olarak tanımlanabilir. Ulusal tasarruflar ise vergi gelirlerinden, kamu harcamalarına ayrılan bölüm çıkarıldıktan sonra kalan tutardır.
Özel ve ulusal tasarruf kalemlerinin tamamı, bir ülkenin toplam tasarrufunu temsil eder. Toplam tasarrufun milli gelire oranı ise ilgili ülkenin tasarruf oranını göstermektedir. Tasarruf oranının yüksek olması, ekonominin büyüme potansiyelini artırmakta ve ülkenin hedeflenen refah düzeyine erişmesine katkı sağlamakla birlikte dış finansman bağımlılığının azaltılmasına ve ekonomik istikrarın sağlanmasına da destek olmaktadır.
Buna karşılık tasarruf oranının düşük olması sermaye eksikliğine neden olurken, finansmanının sağlanabilmesi için ülkenin yurt dışı tasarruflara olan bağımlılığını artırmaktadır. Kronik tasarruf açığına sahip bir ekonomide sermaye girişlerinin hızlandığı dönemlerde, ulusal parada değerlenme eğilimi, hanehalkı tüketiminde artış, ihracatın olumsuz etkilenmesi ve ithalatta artış, dış finansman imkânı sınırlı olan şirketlerin yatırımlarının azalması sonucunda kârlılık ve rekabet koşullarının değişmesi, cari işlemler açığında artış sonucunda sermaye akımlarının yön değiştirme ihtimalinin ekonomide kırılganlığı artırması gibi sonuçlarla karşılaşılabilir.
Bununla birlikte tasarruf, ilgili ekonomideki faiz oranlarını da etkileyebilmektedir. Bir ekonomi yeterli tasarruf ettiğinde, faiz oranları düşüş eğilimindedir. Aynı zamanda, tasarrufların yüksel olması enflasyonu da etkileyebilir; çünkü daha fazla tasarruf, talebi (harcamaları) sınırlandırarak enflasyonu kontrol altında tutabilme işlevi görebilmektedir.
Neden Tasarruf Yapılmalı?
Hanehalkları açısından finansal özgürlüğe giden yolun ilk adımı birikim yapmaktan geçmektedir. Birikimlerin, pasif gelir sağlayacak enstrümanlara tahsis edilmesi bireylerin refah seviyelerini artırabileceği gibi aynı zamanda finansal risklere karşı da dirençli olmalarını sağlayabilir.
Birikimin tahsisi açısından yatırım ve plasman tanımlamaları arasında farklılıklar bulunmaktadır. Ekonomi disiplininde bir birikimin tasarruf olarak varsayılması için herhangi bir sermayeye kaynak olabilecek (mevduat vb.) yapıda olması yani finansal sisteme dahil edilmesi gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle mevduat, kredi kullanmak isteyen ekonomik aktörlere kaynak oluşturma niteliğine sahip olduğu için tasarruf olarak kabul edilmektedir. Buna karşılık finansal sisteme dahil edilemeyen ve herhangi bir yatırım veya üretim faaliyetinde kullanılamayan birikimler ise (yastık altı vb.) ekonomi disiplininde tasarruf olarak tanımlanmamaktadır. Günlük dilde kullanılanın aksine birikimlerin, sermaye piyasalarına (hisse senedi, tahvil vb.) tahsis edilmesi, diğer bir ifade ile paranın getiri sağlayan bir menkul ya da kıymete alokasyonu ise plasman olarak tanımlanmaktadır. Diğer taraftan ekonomi disiplininde yatırım kavramı, kaynakların üretim kapasitesini artırmaya yönelik olarak kullanılmasını temsil etmektedir.
Tasarruf Nasıl Yapılır?
Tasarruf, harcanabilir gelirin (vergiler çıkarıldıktan sonra kalan gelir), tüketimde kullanılmayan kısmıdır. Diğer bir ifade ile tüketimin gelecekteki bir tarihe ertelenmesidir. En basit ifade ile harcanabilir gelir içinde tüketimin payı azaltılarak birikim yapılabilir.
Birikim veya tasarruf yapmanın ilk adımı bütçe oluşturmaktan geçer. Bütçe gelir ve giderlerinizi yani kısaca mali durumunuzu gösterecek bilançodur. Bütçe ve bütçe takibinin yanı sıra motive edecek bir hedefin belirlenmesi de birikim sağlamak açısından önemlidir. Rasyonel, gerçekleştirilmesi mümkün birikim hedefleri tasarruf etmeniz konusunda disiplin sağlayabilir. Diğer taraftan varsa mevcut borçlarınızı ödemeye öncelik vermeli ve yeni borçlardan kaçınmalısınız. Borç, faiz ödemesi anlamına da geldiği için birikim yapılacak miktarı düşüren bir faktördür. Bununla birlikte birikimlerinizi farklı enstrümanlara tahsis ederek veya kısaca çeşitlendirerek hem pasif gelirinizi artırabilir hem de riskinizi azaltabilirsiniz.
Bütçe Nedir, Nasıl Yönetilir?
Kişisel bütçe, bireylerin gelir ve giderlerine dayalı bir denge planıdır. Diğer bir ifade ile sabit gelir ve harcamalarınızı kısaca mali durumunuzu gösteren tablodur. Bütçe oluşturmak, mali durumunuzu kontrol altına almanıza, birikim oluşturmanıza ve finansal hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olabilir. Bütçe kişiden kişiye, zamana ve koşullara göre değişkenlik gösterebilir.
Bütçe hazırlamanın amacı, gelirlerin ve giderlerin belirlenmesidir. Giderlerin takibi, harcamalarınızı kontrol etmenizi sağlar. Bu sayede hangi giderlerin ihtiyaç, hangilerinin istek olduğunu gözlemleyebilirsiniz. Bütçenizi oluştururken, önceliklerinizi belirlemeniz önemlidir. Birikim yapmak için bir bütçe oluşturuyorsanız hangi alanlarda harcamaları kısıtlamanız gerektiğini tespit edebilir, geliriniz doğrultusunda harcama yapabilirsiniz. Gelir ve gider kalemlerinizi belirledikten sonra bütçenizi; sabit giderler (temel ihtiyaçlar), istekler, birikimler ve borçlar vb. kategorilere ayırmanız bütçe disiplinini sağlayacaktır. Kategorileri belirledikten sonra, her biri için haftalık veya aylık limitler belirleyebilirsiniz. Bu sayede hem birikim yaparak hem de aynı zamanda istekleriniz için kaynak yaratarak bütçeye bağlı kalmak konusunda motivasyonunuzu artırabilirsiniz.
BtcTurk | Hisse, Eliptik Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ürünüdür.
BtcTurk | Hisse’ye üye olarak profesyonelce hisse senedi alıp satabilirsiniz.
BtcTurk | Hisse mobil uygulamasını uygulama marketlerinden indirebilirsiniz.
