Hisse geri alımı, en basit ifade ile bir şirketin, piyasada işlem gören kendi hisselerini geri satın alması işlemidir. Şirketlerin finansal stratejilerinden biri olan hisse geri alımları, farklı sebeplere yapılabilir. Bu makalede hisse geri alımı nedir, neden yapılır, şirketlere ve yatırımcılara avantajları nelerdir sorularına cevap bulabilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Hisse Geri Alımı Nedir?
İngilizce karşılığı buyback olan hisse geri alımı, şirket tarafından dolaşımdaki hisse senetlerinin satın alınarak, ortaklığın şirketteki pay sahipliği oranını kendi lehine yükseltmesi anlamına gelmektedir. Bu şekilde piyasadaki pay sahipliği oranı, hissedarlar lehine azalır ve dolayısıyla ilgili ortaklığın şirket üzerindeki oy hakkı yani kontrolü yükselir.
Hisse geri alımları çoğunlukla, hisse fiyatının istikrarlı bir düzeyde tutulması amacıyla başlatılmaktadır. Hisse geri alımları, en basit ifadeyle dolaşımdaki hisse senedinin sayısını yani hisse senedi arzını düşürür. Bunun nedeni şirketin kendi hisselerini piyasadan satın almasıdır. Gerileyen arza karşılık, sabit kalan talep yani yatırımcı sayısı neticesinde hisse senedinin fiyatı yükselme eğilimi gösterir. Bununla birlikte şirketlerin önemli finansal stratejik ayaklarından biri olan hisse geri alımlarının motivasyonu farklılık gösterebilir.
Diğer taraftan hisse geri alımları, temettü (kâr payı) ödemelerinin alternatifi olarak da kabul edilebilir. Bir şirket, operasyonları ve yatırımları finanse etmek için ihtiyaç duymadığı kaynağı, hissedarlara transfer etmek için hisse geri alım programı başlatabilir. Bazı durumlarda, hisse geri alımları temettü ödemelerine kıyasla vergi avantajı sağlayabilir. Bu durum, şirketin vergi yükünü azaltarak tasarruf sağlanmasına yardımcı olabilir.
Bir şirketin hisse geri alımına başlayabilmesi için yönetim kurulunun, hisse geri alım programını onaylaması gerekmektedir. BIST’de işlem gören şirketlerin hisse geri alım programlarına KAP üzerinden ulaşılabilir. Hisse geri alım programında, pay geri alımı için ayrılacak azami fon tutarı ve fonun kaynağı, hisse geri alımına konu olabilecek azami pay tutarı ve programın süresi belirtilmektedir. İlgili ortaklığın yönetim kurulu, hisse geri alım programını duyurduktan sonraki ilk genel kurulda paydaşlara program hakkında bilgi verir.
Şirketler, hisse geri alımları ile nakit rezervlerini verimli kullanabilir, hisse değerini artırabilir ve piyasa güvenini sağlayabilirler. Yatırımcılar ise hisse değer artışından ve vergi avantajlarından faydalanarak varlıklarını artırabilirler.
Şirketler Neden Hisse Geri Alımı Yapar?
Şirketler, hisselerinin piyasa fiyatının gerçek değerinin (adil değer) altında olduğunu düşündüklerinde, hisse geri alımına giderek bu fiyat avantajından faydalanabilirler. Bu durum, uzun vadede hisselerin değer kazanması durumunda şirket için karlı bir strateji olabilir. Diğer bir ifadeyle şirketler, hissenin piyasa fiyatının gerçek değerinin altında olduğu durumlarda öz sermayenin getirisini yükseltmeyi hedefleyebilirler. Bununla birlikte şirketin hisse geri alımı gerçekleştirmesi, yatırımcılara gelecekte hisse değerinin artacağına dair algı da yaratabilir. Bu durum, hisse fiyatlarına olumlu yansıyabilir.
Şirketler, âtıl nakit rezervlerini değerlendirmek için de hisse geri alımı yapabilirler. Bu, özellikle büyüme fırsatlarının sınırlı olduğu dönemlerde, olgunlaşmış veya doyuma ulaşmış sektöreldeki şirketler tarafından tercih edilen bir yöntemdir. Nakit rezervlerini daha verimli kullanmak ve yatırımcılara değer yaratmak amacıyla hisse geri alımına başvurulabilir.
Ortaklıklar, doğrudan kâr payı dağıtmak yerine hisse geri alımı yaparak da yatırımcılarına değer yaratabilirler. Bu, özellikle temettü vergisinin yüksek olduğu ülkelerde tercih edilen bir yöntemdir.
Hisse geri alımına, şirketin sermaye yapısını optimize edilmesi amacıyla da başvurulabilir. Özellikle borç/özsermaye oranını dengelemek ve finansal esnekliği artırmak için bu yöntem kullanılabilir. Diğer taraftan, hisse başına kar ve dolayısıyla fiyat kazanç oranının iyileştirilmesi hisse geri alım programlarıyla mümkün olabilir.
Hisse senetlerinin borsada işlem gördüğü ortamlarda, rakip kurumlar söz konusu şirketin kontrolünü sağlayacak düzeydeki hisse senetlerini edinebilir. Bu gibi durumlarda ilgili şirketin kendi hisselerinin geri alması, dolaşımdaki hisse senedi sayısını azaltır. Bu şekilde piyasadaki pay sahipliği oranı, hissedarlar lehine düşer ve dolayısıyla ilgili ortaklığın şirket üzerindeki oy hakkı yani kontrolü yükselir.
Hisse Geri Alımının Yatırımcılara Avantajları
Temettü yerine hisse geri alımı yapan şirketler, yatırımcılara dolaylı yoldan nakit getiri sağlamış olur. Hisse geri alımları, pay başına kazancı artırdığı için hisse fiyatlarında artışa yol açabilir. Bu durum, mevcut hissedarlar varlık değerinin artmasını sağlayabilir. Bununla birlikte hisse geri alımı programının duyurulması şirketin fiyat dalgalanmalarına karşı, kendi hisse senedini destekleyeceği algısı yaratarak piyasa güveninin temin edilmesine ve yatırımcı ilişkilerinin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.
Hisse Geri Alımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hisse geri alımları piyasa nezdinde genellikle olumlu algılansa da yatırımcıların pay geri alımı programının arkasındaki motivasyonu analiz etmesi kritik bir faktördür.
Şirket, hisse geri alım programını kendi iç kaynaklarını kullanmak yerine borç alarak gerçekleştirmekteyse, bu durum piyasada olumsuz bir algı yaratabilir. Kaldıraç oranının artması, ileride şirketin yatırım yapma yani büyüme potansiyelini ve borçlarını ödeme kapasitesini kısıtlayabilir. Artan borçluluk neticesinde, ilgili şirketin kredi notu olumsuz etkilenebilir.
Diğer taraftan iç kaynakların doğru fiyattan (piyasa fiyatının, adil değerin altında olması) hisse geri alımı için kullanılmaması, piyasa nezdinde şirketin nakdi kaynaklarını, büyüme yerine spekülasyon amaçlı kullandığı algısına neden olabilir. Bununla birlikte ilgili ortaklığın, şirket üzerindeki oy hakkı yani kontrolünün çok fazla yükselmesi de yatırımcılar nezdinde olumsuz bir algı yaratabilir.
BtcTurk | Hisse, Eliptik Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ürünüdür.
BtcTurk | Hisse’ye üye olarak profesyonelce hisse senedi alıp satabilirsiniz.
BtcTurk | Hisse mobil uygulamasını uygulama marketlerinden indirebilirsiniz.
