Kripto varlıkların düzenlenmesi için Sermaye Piyasası Kanunu’nda değişiklik yapılmasını öngören kanun teklifi, TBMM’de kabul edilerek yasalaştı. Sektörün her alandaki standartlarını belirlemek ve hukuki altyapısını sağlamlaştırmak amacıyla çeşitli başlıklarda düzenlemeler gerçekleştirildi.
ANA BAŞLIKLAR
Kripto Varlıklara Vergi Getirildi Mi?
Kripto varlıklarla ilgili kanun teklifinin gündeme geldiği ilk günden bu yana en çok merak edilen vergi konusunda herhangi bir düzenleme söz konusu değil. Kanun teklifi, kullanıcılara ek bir vergi getirmemektedir.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının (KVHS) ise her yıl, bir önceki yılki gelirlerinden faiz getirileri hariç olmak üzere %1’lik kısmının Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) ve bir diğer %1’lik kısmının da blokzinciri tabanlı teknolojik gelişmeleri desteklemek üzere kullanılmak için TÜBİTAK bünyesine aktarılmasına karar verilmiştir. KVHS’ler 2024 yılındaki faiz dışı gelirleri baz alınarak 2025 yılından itibaren SPK ve TÜBİTAK’a %1’lik gelirlerini aktarmaya başlayacaklardır.
Yetkili Otoriteler ve Yetki Kapsamları
Kripto varlıkların ve KVHS’lerin uyması gereken düzenlemeleri belirlemek, denetlemek ve gerektiğinde aksiyon almakla görevli otorite Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) olarak belirlenmiştir.
Kripto Varlık Düzenlemeleri
Kripto varlıklara ya da dağıtık defter veya benzeri teknoloji kullanan ve değeri bu teknolojiden ayrıştırılamayan varlıklarla ilgili düzenleme getirme ve yaptırım uygulama yetkisi, kanun teklifiyle birlikte SPK’ya verilmiştir. SPK’nın yapılacak düzenlemeler için gerekli teknik desteği TÜBİTAK veya ilgili bakanlıklardan alabileceği de kanun teklifi içerisinde yer almaktadır.
SPK’nın getireceği düzenlemelerin bankalara ek bir yükümlülük getirmesi halinde BDDK’nın görüşünün alınması öngörülmektedir.
Standartlar
Kripto varlıklarla ilgili yatırım ve portföy danışmanlığı, kanun teklifiyle beraber SPK’nın vereceği yetkilendirmeler üzerinden yapılacak. Uyulması gereken kriterler, SPK tarafından açıklanacak.
Hem danışmanların hem de KVHS’lerin her türlü reklam, ilan ve tanıtım faaliyetleri, SPK’nın belirleyeceği kriterlere göre yapılacak.
KVHS’lerin finansal durumlarında ciddi bir bozulma görülmesi ve taahhütlerin sağlanamadığına yönelik risklerin artması halinde, SPK’nın ilgili kuruluşlardan 3 ay içinde bu durumu düzeltmelerini isteme veya herhangi bir süre kısıtı olmaksızın faaliyetlerin durdurulması yönünde karar alma yetkisi yasayla birlikte SPK’ya tanımlanmıştır.
KVHS’lerin ortaklık yapıları da standart oluşturma amacıyla yasa içerisinde düzenlenmiştir. KVHS ortaklarının herhangi bir suça bulaşmamış, finansal olarak iflas-konkordato vb. finansal kısıtlamalara sahip olmayan ve gerekli itibarı sağlayan kişilerce yapılabileceği ve yapının tamamen şeffaf olması gerektiği belirtilmektedir.
Yetki Belgesi
SPK’nın belirlediği kriterlere uyan KVHS’ler faaliyet alanlarını belirten bir ‘Yetki Belgesi’ alacaklar. Belge sahiplerinin finansal ve bilgi sistemleri konusundaki denetimleri de yine SPK’nın belirlediği yetkili bağımsız kuruluşlar tarafından yapılabilecek. Bilgi sistemleri konusundaki denetimin kriterleri için SPK’nın TÜBİTAK veya ilgili kuruluşlardan teknik destek alabileceği belirtiliyor.
Kanun teklifinin yürürlüğe girmesinden sonraki 1 ay içerisinde, halihazırda faaliyet gösteren KVHS’lerin SPK’nın talep ettiği belgelerle birlikte yetki belgesi için başvurularını tamamlamaları gerekmektedir. Başvuruda bulunan KVHS’lerin değerlendirilmesinde TÜBİTAK tarafından belirlenen teknik özelliklere uygunluğun aranacağı belirtilmektedir.
Başvuruda bulunmayan kuruluşların ise 3 ay içerisinde faaliyetlerini sonlandırmaları öngörülmektedir.
Kanun teklifinin yürürlüğe girmesinin ardından faaliyete başlayacak olan KVHS’lerin ise SPK’nın yayınlayacağı ikinci parti düzenlemelere uyacağını beyan ederek başvuruda bulunması gerekiyor.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Sorumlulukları
Yasalaşan kanun teklifinde, KVHS’lerin kendi yönetim yapılanmaları, uyması gereken finansal standartları ve kullanıcılarına karşı sorumlulukları ayrı ayrı düzenlenmektedir.
Genel olarak, KVHS’lerin kendi sistemlerinin güvenliğinin sağlanması, iç denetimlerinin yürütülmesi, gerekli önlemlerin alınması ve TÜBİTAK’ın belirlediği kriterlere uyulması temel KVHS sorumlulukları arasında gösterilmektedir.
Kullanıcı Varlıkları
Platformların müşterilerine ait kripto varlıkların, müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurulması esastır. Müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurmayı tercih etmedikleri kripto varlıklara ilişkin saklama hizmetinin, SPK tarafından yapılacak düzenleme uyarınca yetkilendirilmiş ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından uygun görülen bankalarca veya Kurulca kripto varlık saklama hizmeti sunma konusunda yetkilendirilmiş diğer kuruluşlarca sunulması ve müşterilere ait nakitlerin bankalarda tutulması zorunludur.
Müşterilerin nakit varlıklarının kripto varlık hizmet sağlayıcı tarafından ilgili banka nezdinde müşteriler adına açılmış ayrı bir hesapta tutulması ve kripto varlık hizmet sağlayıcının malvarlığından ayrıştırılması esastır.
KVHS’nin finansal problemleri olması halinde, kullanıcıların TL ve kripto varlıklarının, kamu yararına olsa bile hiçbir şekilde el konulmasının, haczedilmesinin veya rehin alınmasının mümkün olmadığı yasa ile güvence altına alınmıştır. Benzer şekilde, kullanıcıların olası finansal problemleri halinde KVHS’nin varlıklarına dokunulamayacağı da yine yasa kapsamında düzenlenmektedir.
Yurt Dışı Yerleşik KVHS’ler Hakkında Düzenlemeler
Yurt dışında yerleşik KVHS’lerin Türkiye’de hizmet sunabilmesi için bir ay içerisinde SPK’ya başvurması gerekmektedir. Aksi halde, yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması yasaktır. Yurt dışında yerleşik platformlar Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyetlerini Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden 3 ay içerisinde sonlandırır.
Yurt dışında yerleşik KVHS’ler tarafından Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı halinde faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilir.
Sık Sorulan Sorular
Yasayla ilgili sıkça sorulan soruların cevapları için aşağıdaki maddeleri inceleyebilirsiniz.
BtcTurk | Kripto, Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcısı (KVHS) mıdır?
BtcTurk | Kripto, kripto varlık hizmet sağlayıcısıdır.
Kullanıcıların Kripto Varlık Transfer İşlemlerinde Bir Değişiklik Olacak mı?
Kripto varlık transferi konusundaki düzenlemeler Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) tarafından düzenlenmektedir. Kripto varlıklarla ilgili suç gelirlerini önleme uygulamaları kapsamında MASAK’ın yasa öncesinde hazırladığı rehber niteliğinde bir bilgilendirme bulunmaktadır. MASAK düzenlemeleri, bu kapsamda esas alınmakta olup, ilerleyen günlerde MASAK tarafından detaylı bir mevzuatın yayınlanması beklenmektedir.
Yasa kapsamında kullanıcıların kripto varlık transfer süreçlerini etkileyen bir durum yoktur. MASAK’ın yayınlaması beklenen detaylı mevzuat sonrasında herhangi bir değişiklik olması durumunda kullanıcılarımız bilgilendirilecektir.
Yasa Kapsamında Kullanıcıların Alması Gereken Bir Aksiyon Var mı?
Kripto varlıkları düzenleyen yasa, kullanıcılara herhangi bir sorumluluk yüklememektedir. Dolayısıyla kullanıcılarımızın alması gereken herhangi bir aksiyon yoktur. Platformumuz üzerinden alım-satım ve yatırma-çekme işlemlerinize her zamanki gibi devam edebilirsiniz.
BtcTurk | Kripto, SPK Tarafından Yetkili mi? Lisans/Yetki Belgesi Var mı?
Mevzuat kapsamında, SPK’nın yapması beklenen ikincil düzenlemeler yürürlüğe girene kadar, halihazırda faaliyet gösteren kripto varlık hizmet sağlayıcıların lisans/yetki belgesi almasına gerek bulunmamaktadır. Bu nedenle BtcTurk | Kripto’nun henüz lisans/yetki belgesi bulunmamaktadır.
SPK’nın ikincil düzenlemeleri yürürlüğe girip, başvuru için gerekli bilgi ve belgeler açıklandıktan sonra 1 ay içerisinde gerekli lisans/yetki belgesi için başvurular gerçekleştirilecektir.
