13 Mart 2025 Tarihli Kripto Varlık Regülasyonu Bilgilendirmesi

Kripto varlıkların ve kripto varlık hizmet sağlayıcıların (KVHS) düzenlenmesi için çıkarılan regülasyon çerçevesinin ardından, 13 Mart 2025 tarihi itibariyle bu çerçeve içerisindeki detayları netleştiren ikincil düzenlemeler de Resmi Gazete üzerinde yayınlanarak duyuruldu. Bu yazıda, ikincil düzenlemelerin içeriğiyle ilgili ana konuları ve bu düzenlemelerin ne anlama geldiğiyle ilgili özet bilgileri bulabilirsiniz.

Faaliyet İzinleri

İkincil düzenlemelerle birlikte KVHS’lerin yapabileceği faaliyetlerin kapsamları netleştirildi. Yasa kapsamında sunulması mümkün olan hizmetler aşağıdaki gibidir:

1. Kripto varlık alım ve satım işlemleri
2. İlk satış ve dağıtım
3. Saklama (Custody)
4. 50 milyon TL ve üzeri işlem büyüklüğüne sahip kullanıcılara özel yatırım danışmanlığı, 50 milyon TL altı kullanıcılar için doğrudan bir kullanıcıyı veya kullanıcı grubunu hedef almayacak şekilde genel maksatlı yatırım tavsiyesi
5. NFT formundaki kripto varlıkların alım satımı, saklaması, ilk satışı ve dağıtımı
6. Hizmet sağlayıcıların bir başka hizmet sağlayıcısına likidite sağlaması

İlk Satış ve Dağıtım

İkincil düzenlemelerle birlikte izin verilen ilk satış ve dağıtım hizmeti, aynı zamanda bu hizmeti sunacak KVHS’ler için belirli sorumlulukları da beraberinde getiriyor. İlk satış ve dağıtımı yapacak KVHS, kripto varlığın kodlarının ve akıllı kontratlarının asgari gereklilikleri karşıladığından emin olarak bu servisi sağlayacak.

Kripto varlıkların ilk satışının ve dağıtımının yapılabilmesi, Türkiye’deki yerleşik hizmet sağlayıcılar üzerinden kripto varlık oluşturulup, yerli bir ekosistemin hayata geçirilebilmesi için önemli bir altyapı sunuyor.

Ayrıca, ilk satış ve dağıtımı yapılacak kripto varlık, yapısı gereği başka bir düzenleyicinin yetki alanına giren bir işlev sunuyorsa, o alandaki otoriteden gerekli izinleri almakla yükümlü olacak. Böylelikle, otoritelerden gerekli izinlerin alınabildiği durumlarda, ülkemizde de farklı alanlarda tokenizasyon çalışmalarının başlaması için yasal altyapı oluşturulmuş oldu.

Türev İşlemler

Türev işlemler çatısı altında kümelenen kaldıraçlı işlem, açığa satış, opsiyon, marjin gibi farklı türdeki alım-satım yöntemlerine izin verilmeyeceği, yeni düzenleme içerisinde de bir kez daha belirtildi.

Listeleme Kriterleri

İkincil düzenleme, listeleme kriterleriyle ilgili KVHS’lerin kurması gereken yapısal düzeni detaylandırmasının yanında, aranması gereken asgari şartları da belirledi.

a) Kripto varlığın kullanıcısına bir hak tanıyıp tanımadığı ve bu hakkın niteliği.

b) Kripto varlığın işlem hacmi ve dolaşımdaki arzı.

c) Kripto varlığın arzının sınırlı olup olmadığı.

ç) İşlem hızı ve ilgili varlığa özgü maliyetler.

d) Kripto varlığın ve kripto varlıkla ilişkili dağıtık defter ağı dahil sistemlerinin güvenilirliği.

e) Kripto varlık işlemlerinin takip edilebilirliği.

f) Kripto varlığın geçmiş dönemlerdeki fiyat hareketleri.

g) Kripto varlığın herhangi bir nedenle fiyat manipülasyonuna veya dolandırıcılığa yatkın olup olmadığı ve platform tarafından uygulanabilecek herhangi bir çözüm veya hafifletici önlemin bulunup bulunmadığı.

ğ) Kripto varlığın değerinin algoritmik olarak belirlenip belirlenmediği.

h) Proje sahibinin bilinebildiği durumlarda, dolandırıcılık veya Kanunda tanımlanan sermaye piyasası suçlarıyla ilgili olarak herhangi bir soruşturma veya iddiaya konu edilip edilmediği de dâhil olmak ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere, kripto varlığın ilk satış ya da dağıtımını yapan şirket veya proje sahibinin geçmişi.

ı) Kripto varlık herhangi bir başka varlığın veya yasal hakkın sahipliğini temsil ediyorsa, bu hakların kullanılabilirliği.

i) Kripto varlığın Türkiye’deki ve yurt dışındaki düzenlemelere göre durumu, özellikle de kripto varlığın ihracı için herhangi bir düzenleyici otoriteden onay alınıp alınmadığı veya düzenlemelerin ihlal edilip edilmediği.

j) Bir kişi ya da grubun kripto varlığın sahiplik veya kontrolündeki ağırlığının derecesi.

k) Kripto varlıkların çatallanma işlemleriyle ilgili potansiyel güvenlik riskleri.

Listelemeden Çıkartma – Delist Süreci

KVHS’lerin listeledikleri bir kripto varlığı platformdan kaldırma süreçleriyle ilgili de bazı şartlar belirlendi. KVHS, herhangi bir sebepten ötürü bir kripto varlığı listeden kaldırma kararı verirse, en az 1 hafta önceden kullanıcılarını bilgilendirmekle yükümlü olacak.

KVHS’nin listelediği bir kripto varlığın, global bir piyasada hukuki nedenlerden ötürü liste dışı bırakılması halinde, 1 haftalık bildirim süreci 1 güne indirgenerek ilgili varlığın liste dışı bırakılması gerçekleştirilebilmektedir.

Eğer KVHS, olağanüstü bir durumdan ötürü bir kripto varlığı liste dışı bırakma kararı aldıysa, 1 günlük bildirim süresini beklemeden de bu işlemi yapabilecektir.