Likidite Nedir?

Likidite, herhangi bir finansal varlığın nakde dönüştürülme derecesini veya hızını ifade etmek için kullanılan kavramdır. Bu makalede likidite nedir, neden önemlidir ve likidite göstergeleri nelerdir sorularının cevaplarını bulabilirsiniz.

ANA BAŞLIKLAR

Likidite, finansal varlıkların hızlı ve kolay bir şekilde nakde dönüştürülebilme yeteneğini ifade eder. Başka bir tanımlama ile bir varlığın veya menkul kıymetin, piyasa fiyatı etkilenmeden nakde dönüştürülebilme derecesidir. Herhangi bir enstrümanın likiditesi yüksekse, söz konusu varlık hızlı bir şekilde değer kaybetmeden satılabilir diğer bir ifade ile nakde çevrilebilir. Aksi durumda ise yani ilgili enstrümanın likiditesi düşük ise, söz konusu varlığın satılması daha uzun sürebilir ve satılırken değer kaybı yaşayabilir.

Varlık gruplarının likiditeleri genel bir perspektiften değerlendirildiğinde, nakit ve nakit benzerleri piyasada en likit varlıklar olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte hisse senetleri, tahviller vb. menkul kıymetlerin de likiditeleri yüksektir. Buna karşılık gayrimenkul, araba, sanat eserleri vb. varlıkların likiditeleri satış sürecinin daha uzun olması ve satışının uzmanlık gerektirmesi nedeniyle görece daha düşük olarak kabul edilebilir.

Diğer taraftan likidite kavramı şirketler için kısa vadeli yükümlülüklerini yerine getirebilme kapasitesi anlamına gelir. Likidite, şirketin mali sağlığını ve operasyonlarını sürdürebilme yeteneğini doğrudan etkiler. Şirketler açısından likidite; kısa vadeli borçların ödenmesi, operasyonel süreklilik ve yatırım fırsatlarının değerlendirilmesi açısından önemli bir göstergedir. Özetle yüksek likidite, şirketin mali gücünü ve operasyonel esnekliğini artıran unsurlardan biridir.

Likidite Neden Önemlidir?

Yüksek likidite, piyasaların daha etkin, sağlıklı ve tahmin edilebilir çalışmasını sağlarken, varlıkların hızlı ve kolay bir şekilde nakde dönüştürülmesine olanak tanır ve beklenmedik istikrarsızlık dönemlerinde (Örneğin: Covid-19 Salgını) ani finansal ihtiyaçların karşılanmasını mümkün kılar. Bununla birlikte piyasa istikrarını destekler ve ekonomik dalgalanmaların etkisini azaltır.

Yatırımcılar açısından yüksek likidite, kaynakların daha hızlı tahsisine ve daha efektif risk yönetimine imkan sağlamaktadır. Diğer bir ifade ile yüksek likiditeye sahip enstrümanlar, yatırımcıların piyasadaki fırsatları hızlıca değerlendirmelerine ve portföylerini etkin bir şekilde yönetmelerine yardımcı olur. Bununla birlikte yüksek likidite, yatırımcılara daha fazla güven verir ve yatırım psikolojilerini daha kolay yönetmelerini sağlayabilir.

Likidite Borsada Neden Önemlidir?

Likidite oranı, bir şirketin kısa vadeli borçlarını ödeme kapasitesini ölçer. Yüksek likidite oranı, şirketin mali açıdan sağlıklı olduğunu ve kısa vadeli yükümlülüklerini karşılayabileceğini gösterir. Buna ek olarak ilgili şirketin gelecekteki büyüme potansiyelini değerlendirmek için önemli bir göstergelerden biri olarak da kabul edilebilir. Yüksek likidite oranına sahip şirketler, borçlarını ödeme ve yatırımlarını finanse etme konusunda daha güçlü bir konumunda kabul edilmektedir. Bu durum, ilgili hissenin istikrarını ve dolayısıyla yatırımcının güvenini sağlayabilmektedir. Herhangi bir şirketin likiditesini etkileyen temel faktörler olarak nakit akış hızı, alacakların tahsilat hızı, stok durumu, kısa vadeli borçlar ve yatırım faaliyetleri olarak sayılabilir.

Herhangi bir hisse senedini likiditesi, çeşitli metriklerle değerlendirilebilir. Yüksek işlem hacmi, hisse senedinin alım/satımının kolay olduğunu ve piyasada aktif olarak işlem gördüğünü gösterir. Alım/satım fiyatları arasındaki fark yani spread de likidite göstergesi olarak kullanılabilir. Düşük spread, piyasada yüksek likiditeyi gösterir, çünkü alıcılar ve satıcılar arasında küçük fiyat farkları bulunmaktadır.

Şirketlerin Likiditesini Ölçen Finansal Oranlar

Kısaca oran analizi, bir şirketin mali durumunu ve performansını değerlendirmek amacıyla finansal oranların hesaplanıp, yorumlanmasıdır. Finansal oranların hesaplanmasında bilanço, gelir tablosu ve nakit akış tablosu gibi finansal tablolardan elde edilen veriler kullanılmaktadır. Şirketlerin likidite durumunu değerlendirmek için bilanço kalemlerinden yararlanılan bazı temel finansal oranlardan yararlanılmaktadır. Likidite oranları, işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme kapasitesini değerlendirir.

Cari Oran

Cari oran, dönen varlıkların kısa vadeli borçlara oranını gösterir. İşletmenin kısa vadeli yükümlülüklerini karşılama yeteneğini genel olarak değerlendiren bir likidite ölçüsüdür. Genel olarak cari oranın 1 (bir) değerinden büyük olması sağlıklı olarak kabul edilir. Ancak, bu oran sektörden sektöre ve şirketin büyüklüğüne göre farklılık gösterebilir. Cari oranın 1 (bir) değerinden küçük olması, işletmenin kısa vadeli borçlarını karşılamakta zorluk çekebileceği anlamına gelebilir.

Cari Oran = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yükümlülükler

Likidite Oranı

Likidite oranı; nakit, nakit benzerleri ve ticari alacakların kısa vadeli yükümlülüklere oranını gösterir. Bu oran, ilgili şirketin kısa vadeli borçlarını, stoklar dışında kalan dönen varlıklarla ödeme kapasitesini gösterir. Asit testi oranında stoklar hesaplamaya dahil edilmez çünkü stokların nakde dönüşmesi diğer varlıklara göre daha uzun sürebilir. Genel olarak nakit oranının 1 (bir) değerinden büyük olması sağlıklı olarak kabul edilir.

Likidite Oranı = (Nakit + Nakit Benzerleri + Ticari Alacaklar) / Kısa Vadeli Yükümlülükler

Nakit Oranı

Nakit oranı, likiditesi en yüksek olan varlıkların (nakit ve nakit benzerleri), kısa vadeli yükümlülükleri karşılama kapasitesini gösterir. Yüksek nakit oranı, şirketin beklenmedik durumlara karşı daha dayanıklı olduğunu gösterir. Ancak, nakit oranının yüksek olması da şirketin elindeki nakdi değerlendiremediği anlamına gelebilir. Genel olarak nakit oranının 1 (bir) değerinden büyük olması sağlıklı olarak kabul edilir. Nakit oranının 1 (bir) değerinden küçük olması, ilgili şirketin kısa vadeli yükümlülükleri karşılamak için yeterli nakit ve nakit benzerlerine sahip olmadığı anlamına gelir.