Fiyat kazanç oranı ya da kısaca F/K, bir hisse senedinin borsada işlem gören fiyatı ile şirketin hisse başına yıllık karına oranıdır. Kar çarpanı olarak da adlandırılan fiyat kazanç oranı hisse senedinin değerini, yarattığı veya yaratacağı kar bazında belirlemeye yardımcı olan finansal göstergedir. Bu yazıda fiyat kazanç oranı nedir, neden önemlidir, nasıl hesaplanır ve yorumlanır, fiyat kazanç oranı kaç olmalıdır sorularının cevaplarını bulabilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Fiyat Kazanç Oranı Nedir?
Fiyat kazanç oranı, basit bir ifadeyle hisse senedinin fiyatı ile hisse başına karına oranıdır. Hisse senedi fiyatı, arz ve talep sonucunda oluşan ve söz konusu menkul kıymeti almak/satmak için borsalarda anlık meydana gelen değerdir. F/K ise hisse başına kara dayalı olarak, hisse senedinin değerini ölçen finansal orandır. Kar çarpanı olarak da adlandırılan fiyat kazanç oranı, ilgili hisse senedinin gerçekleşen veya tahmini hisse başı karının kaç katı değere sahip olduğunu hesaplar.
Fiyat Kazanç Oranı Neden Önemlidir?
Fiyat kazanç oranı gerçekleşen kar veya ileriye dönük kazanç beklentisine bağlı olarak piyasanın şirkete yönelik değer algısını yansıtmaktadır. Şirketin 1 birimlik karının değerini yansıtan F/K oranı, piyasanın bir birim gerçekleşen veya tahmini şirket kazancı için ödemesi gereken tutarı hesaplamaktadır. Diğer bir ifadeyle kara oranla hisse fiyatının değeri ölçülmektedir.
F/K, 1 birimlik karı standart bir değere dönüştürerek hisse senetlerini gerçekleşen veya tahmini kazanç cinsinden geçmiş performanslarıyla ya da aynı sektördeki rakipleriyle karşılaştırılmasına imkân sağlar. Bu sayede yatırımcılar, işlem fiyatı yüksek ancak sektör içinde bir birimlik kazancı görece daha ucuz kalan hisse senetlerini saptayabilmektedir.
Fiyat Kazanç Oranı Nasıl Hesaplanır?
Fiyat kazanç oranı, genel olarak bir hisse senedinin borsada işlem gören fiyatı ile şirketin hisse başına yıllık karına oranı şeklinde hesaplanmaktadır. Bu tanımlamaya göre pay kısmında ilgili hisse senedinin fiyatı bulunmaktadır. Payda kısmındaki hisse başına kar ise, yıllık temettü ödemeleri düşüldükten sonra hesaplanan şirket net karının mevcut hisse senedi sayısına oranıdır.
- F/K = Hisse Fiyatı / Hisse Başına Kar
Alternatif fiyat kazanç oranı hesaplaması ise şirket piyasa değerinin yıllık net kara oranı şeklindedir. Bu tanımlamaya göre pay kısmında şirketin piyasa değeri bulunmaktadır. Bu değer hisse senedi fiyatının, işlem gören hisse senedi sayısına veya şirketin ödenmiş sermayesine çarpımı şeklinde hesaplanmaktadır. Payda kısmında ise ilgili şirketin yıllık net karı bulunmaktadır. Bu veriyi söz konusu şirketin 12 aylık bilançosundan veya ara dönem bilançolarını yıllıklandırararak elde etmek mümkündür.
- F/K = Şirketin Piyasa Değeri / Şirketin Yıllık Karı
Fiyat Kazanç Oranı Nasıl Yorumlanır?
Fiyat kazanç oranı bir hisse senedinin kazançlarına göre piyasa değerini gösterir. Bir şirketin kazancına oranla primli mi yoksa primsiz mi olduğunu tespit etmek amacıyla kullanılan değerleme oranıdır. Diğer bir ifade ile söz konusu şirketin yıllık karına (hisse başı karına) kıyasla hisse fiyatının olması gerekenden fazla mı yoksa az mı olduğunu ölçmeye yarayan standart bir metriktir. Diğer taraftan bu oranı; 1 birim kar için ödenen bedelin (ilk yatırım) kaç sene içinde geri alınabileceğini de göstermektedir.
F/K oranı pozitif herhangi bir değer olabilir. Şirketin zarar gerçekleştirmesi durumunda F/K oranı hesaplanmamaktadır. Fiyat/kazanç değeri tek başına bir anlam ifade etmemektedir. İlgili şirketin bir birimlik kazancı cinsinden primli/primsiz olduğu ancak söz konusu şirketin cari F/K oranı ile rakiplerinin ve sektörün cari F/K oranlarının karşılaştırılmasıyla belirlenebilmektedir. Diğer taraftan ilgili şirketin cari F/K oranının, tarihsel fiyat/kazanç verileriyle karşılaştırılması da kullanılan bir başka karşılaştırma yöntemidir.
Basit bir ifade ile A şirketinin F/K oranı, sektör ortalamasının ve rakip şirket F/K oranlarının üzerinde ise hisse senedi, firmanın kazancına kıyasla (cinsinden) değerlenmiş veya primli (pahalı) olarak işlem görmektedir. Yani A şirketinin bir birimlik kazancı için rakip şirketlerine kıyasla daha yüksek bedel ödersiniz. Buna karşılık B şirketinin F/K oranı, sektör ortalamasının ve rakip şirket F/K oranlarının altında ise söz konusu hisse senedi, kazançlara kıyasla (cinsinden) düşük değerlendiği veya iskontolu (ucuz) olarak işlem görmektedir. Yani B şirketinin bir birimlik kazancı için rakip şirketlerine kıyasla daha düşük bedel ödersiniz.
Fiyat Kazanç Oranı Kaç Olmalı?
F/K, 1 birimlik karı standart bir değere dönüştürerek hisse senetlerini gerçekleşen veya tahmini kazanç cinsinden geçmiş performanslarıyla ya da aynı sektördeki rakipleriyle karşılaştırılmasına imkân sağlar. Fiyat/Kazanç oranı, son bir yıllık kara dayalı olarak piyasanın, bugün ilgili hisse senedi için ne kadar ödemeye istekli olduğunu gösterir.
“F/K oranı kaç olmalı?” sorusunun bir cevabı yoktur. Ancak F/K oranının düşük çıkası tercih edilmektedir. F/K oranı pozitif herhangi bir değer olabilir. Bu değeri iki değişken yani şirketin piyasa değeri (veya hisse fiyatı) ve yıllık net kar (veya hisse başına kar) belirlemektedir. F/K oranının 1 değerinde olması, hisse senedinin firma kazancı ile bire bir oranda fiyatlandığı anlamına gelmektedir.
Daha önce de belirtildiği üzere Fiyat/Kazanç değeri tek başına bir anlam ifade etmemektedir. İlgili şirketin bir birimlik kazancı cinsinden primli/primsiz olduğu ancak söz konusu şirketin cari F/K oranı ile geçmiş verileri veya rakiplerinin ve sektörün cari F/K oranlarının karşılaştırılmasıyla belirlenebilmektedir.
BtcTurk | Hisse, Eliptik Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ürünüdür.
BtcTurk | Hisse’ye üye olarak profesyonelce hisse senedi alıp satabilirsiniz.
BtcTurk | Hisse mobil uygulamasını uygulama marketlerinden indirebilirsiniz.
