Enflasyon Nedir?

Enflasyon, paranın değerinin düşmesi ve satın alma gücünün azalması durumudur. İtibari para birimleri, merkez bankalarının uyguladığı para politikaları ile sınırsız bir arz ile basıldığı, dolaşıma sokulduğu ve yönetildiği için enflasyonun en çok hissedildiği finansal varlıklardan biridir. Bu yazıda enflasyon nedir, enflasyondan nasıl korunurum, Bitcoin’in enflasyonu neden düşüktür, Bitcoin’in enflasyonu kaçtır gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.

Enflasyon Nedir?

Son zamanlarda günlük hayatımızın çok büyük bir kısmında gündem olan enflasyon kısaca, dolaşımdaki para miktarının artışıyla satın alma gücünün düşmesi şeklinde kendini gösterir. Enflasyon aylık, çeyrek dönemlik, yıllık olarak hesaplandığı gibi gibi spesifik olarak bir ürün grubu için de belirlenebilir.

Özellikle, pandemi sonrası dönemde tüm dünyayı etkileyen enflasyon artışı çeşitli parametrelere dayanır. Merkezi otoriteler tarafından verilen finansal ve politik kararlar, paranın değerinin düşmesi ve enflasyonun artmasını tetikleyen bazı sebepler arasında sayılabilir.

Enflasyonun, tarihte gözle görülür bir artış göstermesi ise 1971’e dayanır. wtfhappenedin1971 isimli websitesinde yer alan verilere göre, 1971 öncesi daha kararlı seyreden fiyatlar ve enflasyon, 1971 yılına gelindiğinde büyük bir hızla artmaya başlamıştır. Websitesinde buna sebep olarak Richard Nixon’un altın standardını sonlandırması gösterilmektedir. Nixon, Amerikan dolarının altına endekslendiği standardı kaldırarak büyük ölçeklerde para basılması politikasını izlemiştir.

Enflasyonun alım gücünü negatif etkilemesinin yanında getirdiği başka dezavantajlar da vardır. Örneğin, bir şirketin farklı kalemlerdeki maliyetleri düşünüldüğünde, hangi giderin ne kadar enflasyona uğrayacağı, ne ölçüde artış göstereceğini kesin bir şekilde belirlemek zorlaşabilir. Enflasyonun tahmin edilmesini zorlaştıran diğer makro ve mikroekonomik faktörler de denkleme eklendiğinde ortaya bir belirsizlik durumu çıkabilir.

Enflasyon ile İlgili Kavramlar

Hiperenflasyon, basitçe enflasyonun aşırı hali olarak tanımlanabilir. Dörtnala enflasyon ismiyle da anılan hiperenflasyon, bir yıllık enflasyonun %200 seviyesini aşması ile meydana gelir.

Stagflasyon, enflasyon ve ekonomik durgunluğun bir arada bulunduğu durumu ifade eder. Stagnasyon (durgunluk) ve enflasyon kelimelerinin birleşiminden oluşan stagflasyon hallerinde işsizlik de yükselmektedir.

Stagflasyon hakkında daha detaylı bilgilere Stagflasyon Nedir? yazısından ulaşabilirsiniz.

Deflasyon, enflasyonun tam tersini anlatmak için kullanılır. Deflasyon durumu paranın arzının azaldığı zamanlarda oluşur ve fiyatlar düşer. Deflasyon piyasalar için olumlu bir özellik olarak karşılanmaz ve genellikle finansal bir durgunluk göstergesidir.

Enflasyondan Nasıl Korunurum?

Enflasyondan korunmak için enflasyonist olmayan yatırım araçlarına yönelmek bir seçenek olabilir. Yatırımcılar, geleneksel finans sisteminde enflasyonun negatif etkilerinden korunmak için deflasyonist değer saklama araçlarına yönlenebilirler.

Bitcoin, oluşturulduğu 3 Ocak 2009’dan bu yana dijital dünyanın sağlam parası olarak kullanılmaktadır. Bitcoin, 21 milyon adetlik sınırlı arzı sayesinde enflasyonist olmayan ve uzun vadeli yatırımlar için tercih edilebilen bir değer saklama aracı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bitcoin için dijital altın benzetmesi yapılmasının nedenlerinden biri de hem Bitcoin hem de altının kaynaklarının dolayısıyla maksimum arzının sınırlı olmasıdır. Fakat altın her ne kadar sınırlı bir kaynak olsa da toplam arzın yüzde kaçı çıkartıldı, işlendi ve piyasada dolaşımda ve dolayısıyla geri kalan rezerv miktarı hakkında net bir bilgimiz yok. Buna karşılık Bitcoin ne zaman ne kadar üretilmiş olacak ve hangi yıl toplam kaç tane üretilebilecek biliyoruz. Toplam 21 milyon Bitcoin çıkartılabilecek ve bu 2140 yılında tamamlanmış olacak.

Altın ve Bitcoin karşılaştırması yaptığımız yazımızda daha detaylı bir inceleme bulabilirsiniz.

Bitcoin’in Enflasyonu Neden Düşüktür?

Nicel genişleme adı verilen geleneksel olmayan para politikası yaklaşımında, ülkelerin merkez bankaları, o ülkenin itibari para arzını arttırır. Daha fazla miktarda paranın basılıp dolaşıma sokulması sonucu enflasyon artar ve birim itibari paranın değeri düşer.

Değer saklama araçlarının içinde ulaşacağı maksimum arzı sınırlı olan varlıklar ise bu nedenle kendi piyasasında enflasyon oluşturmazlar.

Bitcoin’in fiyatı arz talep dengesine göre zaman zaman düşüş ve yükseliş trendine girse de hem sınırlı arzı hem de diğer değişmeyen değer önerileri ile dijital dünyanın güvenli limanı, yeni finansal dünyanın bir değer saklama aracıdır.

Bitcoin’in Enflasyon Oranı Kaçtır?

Bitcoin’in enflasyon oranı, çıkarılan yeni Bitcoin miktarının mevcut arz miktarına bölünmesi ile hesaplanır. Bu hesapla şu anda yıllık % 1.8 oranındadır ve yaklaşık Nisan 2024’te gerçekleşecek olan blok ödülü yarılanmasının (Halving) ardından daha da düşmesi öngörülebilir.