Scam (Sahtekarlık) Nedir?

Bitcoin ve diğer kriptoparalara olan ilgi arttıkça, NFT, metaverse ve DeFi gibi farklı ve ilgi çekici kriptopara hizmet ve ürünleri çoğaldıkça, kullanıcıların sayısı arttığı kadar karşılaşılan ve yaşanan sahtekarlık ve dolandırıcılık olayları da artmaktadır. Kullanıcılar scam’lere karşı farkında olarak hem kripto varlıklarını hem de kullandıkları tüm platform ve web siteleri bilgilerini koruyabilirler. Bu yazıda sahtekarlık anlamında gelen scam nedir, Bitcoin ve kriptopara dünyasında ne gibi scam uygulamaları yapılmaktadır gibi soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Scamlemek (Scamming) Ne Demek?

Scamlemek, kripto para dünyasında yatırımcıları dolandırmak için yapılan planları ifade eder. Bu genellikle sahte projelerle para toplama veya güvenilirlik kazanarak varlıkları ele geçirme şeklinde gerçekleşir. Scamleyen kişi ya da projeler, yatırımcıların fonlarını alıp ortadan kaybolmayı amaçlar.

Scam Nedir?

Çevrimiçi ortamda sahtekarlık, dolandırıcılık amaçlı yapılan girişimlere scam denir. İnternet üzerinde verilen hizmet ve ürünler çeşitlenip arttıkça scam metodları da artmaktadır. Onlarca scam yöntemi vardır.

Scam Coin Nedir?

Scam coin, yatırımcıları kandırmak amacıyla oluşturulan sahte kripto para birimidir. Bu coin’ler genellikle güçlü vaatler ve hızlı kazançlar sunarak dikkat çeker, ancak arkasında gerçek bir teknoloji, ekip veya proje bulunmaz. Amaç, kısa vadede fon toplamak ve yatırımcıları zarara uğratmaktır.

Scam Coin Nasıl Anlaşılır?

Bir coin’in scam olup olmadığını anlamak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:

1. Gerçekçi Olmayan Vaatler: “Kesin kazanç” veya “garantili yüksek getiri” gibi gerçek olamayacak kadar iyi olan vaatlere şüpheyle yaklaşmak ve ekstra araştırma yapmak faydalı olabilir.
2. Anonim veya Şüpheli Ekip: Kriptopara sektöründe anonimlik yaygın bir durum olsa da bu her zaman pozitif bir işaret olmayabilir.
3. Şeffaf Olmayan Yol Haritası: Projenin amaçları ve ilerleme planı belirsiz veya gerçekçi değil ise projenin scam olduğu veya özensiz davrandıkları düşünülebilir. İki ihtimalde de ekstra araştırma yapmak riskleri azaltmak açısından önemlidir.
4. Kilitlenme Süresi Olmayan Token Dağıtımı: Piyasaya yeni çıkan projeler, genellikle kendilerine ayırdıkları token’leri uzun bir süre satılamayacak şekilde kodlarlar. Eğer bu kodlama yoksa, token arzının önemli bir kısmı ekipte ise ve anında satılabiliyorsa, projenin token sistemi şüpheli görülebilir.
5. Sosyal Medya Manipülasyonu: Scam projeler fark edilmeden önce hızlıca geniş bir kitleye ulaşmak için pazarlama faaliyetlerinde genellikle agresif davranırlar. Ancak agresif pazarlama kendi başına bir scam ifade etmez. İyi niyetli projelerin de agresif pazarlama yapabilecekleri düşünüldüğünde, bu seçeneğin, yukarıdaki diğer seçenekleri destekleyici nitelikte kullanılması daha faydalı olabilir.

Kripto yatırımlarında dikkatli olmak, projenin detaylarını araştırmak ve gerçekçi bir bakış açısıyla hareket etmek önemlidir.

Bitcoin ve Kriptopara Scam’leri Nelerdir?

Oltalama (Phishing) E-Postaları

Üyeliğinizin bulunduğu herhangi bir platform veya web sitesinden geliyormuş gibi gösterilen e-postalardır. Parolanızı sıfırlamak veya hesabınızla ilgili başka bir işlem yapmanız için sizi ikna etmeye çalışan ifadeler içerir. E-Posta içinde gönderilen kimlik avı amaçlı bir bağlantı aracılığı ile üyeliğinizin bulunduğu platform veya web sitesinde kullandığınız kullanıcı adı ve şifrenizi ele geçirebilirler. Bu nedenle kripto varlıklarınızın güvenliği için aldığınız e-postaların doğruluğunu çeşitli yöntemlerle kontrol etmelisiniz.

BtcTurk’ün güvenlik önemleri ile oltalama saldırılarından ne şekilde korunabileceğinizi buradan öğrenebilirsiniz.

Şantaj (Blackmail) e-Postaları

Kullanıcıları herhangi bir dosyası, kullanıcı bilgileri, fotoğraf albümünü gibi kişisel verilerini başkalarıyla paylaşmakla tehdit eden şantaj içerikli e-postalardır. Bu şantaj e-postasında yapmaması karşılığında belirli miktar Bitcoin veya başka bir kriptopara talep ederler. Blackmail’lerin büyük çoğunluğu aslı olmayan şantajlardır. Yine de internete bağlı şekilde kullandıkları tüm cihazların güvenliğini sağlamak ve verilerini çaldırmamak için önlemler almak, kullanıcıların kendi sorumluluğudur.

Sahte Alım Satım Platformu Web Siteleri

Bitcoin ve kriptopara kullanıcılarının sayısı arttıkça, hizmet ve ürün sunan yeni alım satım platformlarının sayısı da artmaktadır. Gerçekten var olan platformlar elbette pazarlama iletişimi faaliyetleri kapsamında birçok sponsorluk anlaşması, yarışma ve aktivite yapabilmektedir. Fakat dolandırıcılık amacıyla oluşturulan, sanki bir kriptopara alım satım platformuymuş gibi davranan web siteleri, kullanıcılara çok cazip teklifler sunarak itibari para veya kripto varlıklar üzerinden dolandırıcılık yapabilirler. Bu sahtekarlığa karşı kullanıcıların hangi platformu kullanacaklarını iyi araştırıp bilgi edinerek karar vermeleri önemli bir noktadır.

Sahte Alım Satım Platformu ve Cüzdan Mobil Uygulamaları

Alınan tüm güvenlik önemlerine rağmen uygulama marketlerinde bazı açıklar olması olağandır. Bu nedenle uygulama marketlerinde, orijinal uygulamalara benzerlik gösteren sahte uygulamaların listelenmesi mümkün olabilmektedir. Kriptopara alım satım platformu ve mobil cüzdanların sahte versiyonları ile işlem yapmanız durumunda varlıklarınızı kaybedebilirsiniz. Bu tür uygulamalardan kaçınmak için en güvenli çözüm, işlem yaptığınız kriptopara alım satım platformunun veya mobil uygulama cüzdanı sağlayan platformun resmi internet sitesindeki uygulama marketi bağlantısını kullanmak olacaktır.

Diğer taraftan bu mobil uygulamaların sahte olabileceğini gösteren ve dikkat etmeniz gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır.

Logo ve Yazım Hataları

Sahte kriptopara alım satım platformu ve mobil cüzdan uygulamaları çoğunlukla kopyalanan uygulamanın logosuna benzer simge ve isim kullanmaktadır. Dikkat edilmesi gereken nokta uygulamanın logosu ve isimdeki yazım hataları olmalıdır. Orijinal uygulamalarda, şirket profiline zarar vermemek adına yazım hatası olmaz.

Yorumlar ve İndirme Sayısı

Düşük puan ve çok sayıda olumsuz yorum yapılması, kriptopara alım satım platformu ve mobil cüzdan uygulamasının sahte olabileceği anlamına gelebilir. Güvenilir uygulamaların indirilme sayısı genellikle yüksek olur ve olumlu eleştiri de alırlar. Bununla birlikte indirme sayısını tek başına değerlendirmek yanlış olacaktır. Dolandırıcılar, kullanıcıları kandırmak için bot’lar aracılığıyla binlerce sahte yorum ve indirme gerçekleştirebilirler.

Uygulamanın Piyasaya Sürülme Tarihi

Kriptopara alım satım platformu ve mobil cüzdan uygulaması yakın bir tarihte piyasaya sürülmüş ancak yüksek indirme sayısına ve olumlu yoruma sahip ise bu durumdan şüphelenmeniz gerekmektedir. Diğer tarafta bir uygulama çok sık güncelleme yaşıyorsa, bu durum güvenlik açıklarına da işaret edebilir.

Uygulamanın Geliştiricisi

Geliştirici, kriptopara alım satım platformu ve mobil cüzdan uygulamasının sahte olup olmadığını gösteren bir başka unsurdur. Geliştirici, platforma bağlı çalışan veya bağımsız ancak tanınmış bir şirket ise uygulamanın gerçek olma ihtimali yüksektir. Bunun için geliştirici hakkında internette araştırma yapabilirsiniz. Diğer taraftan logoda olduğu gibi geliştirici adında da harf değişiklikleri yapılabilir. Bu nedenle geliştiricinin adını dikkatlice kontrol etmelisiniz.

Uygulamanın Arayüzü

Telif hakkı sorunları nedeniyle, geliştiriciler orijinal bir uygulamanın arayüz ekran görüntülerini kullanmayabilir. Her ne kadar ekran görüntüleri gerçekçi gözükse de görsellerdeki metinleri okumanız gerekmektedir. Bununla birlikte arayüz görüntülerinin kalitesiz olması da kriptopara alım satım platformu ve mobil cüzdan uygulamasının sahte olduğunu gösterebilen başka bir unsurdur.

Uygulama İzinleri

Sahte kriptopara alım satım platformları ve mobil cüzdan uygulamaları genellikle gereğinden fazla izin talep ederler. Bu nedenle uygulamayı indirmeden önce izin sözleşmesini okumanız gerekmektedir. Özellikle telefonunuza ait yönetici izni (admin) isteyen uygulamalara izin vermeyiniz. Gereksiz izinler nedeniyle farkında olmadan varlıklarınıza erişimi kolaylaştırabilirsiniz.

Doğrulanmış Uygulamaları Tercih Edin

Uygulama marketlerinin, kaliteli geliştiricileri ve uygulamaları takdir etmek için kendilerine has doğrulama sistemleri bulunmaktadır. Bu doğrulamaya sahip kriptopara alım satım platformları ve mobil cüzdan uygulamalarının sahte olma olasılığı düşüktür. Dolaysıyla bu uygulamaları tercih edebilirsiniz.

İnternete Sorun

İnternette “X uygulaması güvenli mi?” şeklinde basit bir arama yapmak kriptopara alım satım platformu ve mobil cüzdan uygulamasının sahte olup olmadığı konusunda geçerli bilgiyi verecektir. Ancak bunun için konuyla alakalı ve güvenilir siteleri tercih etmeniz gerekmektedir.

Sahte Uygulamaların Mobil Cihazınıza Etkileri

Teknolojinin hızla gelişmesi ve buna bağlı mobilite hizmetlerinin artmasını fırsat bilen kötü amaçlı kişiler tarafından sürekli olarak casus ve zararlı uygulamalar geliştirilmektedir. Yukarıdaki hususları incelemenize rağmen sahte kriptopara alım satım platformu ve mobil cüzdan uygulaması indirmiş olabilirsiniz. Aşağıdaki durumlardan biri ile karşılaştıysanız, cihazınızda sahte uygulama yüklü olma ihtimali bulunabilir:

• Cihazınızdaki e-posta uygulamasına gelen üçüncü taraf sitelere ait hesaplara giriş deneme uyarısı,
• Cihazınızın yavaşlaması veya bir takım işlevleri tam olarak gerçekleştirememesi,
• Cihazınızda işlem yapmamanıza rağmen pilin hızlıca azalması,
• Uygulamaların sürekli çökmesi,
• Tarayıcı kapatıldığında açılır pencerelerle karşılaşılması.

Bu Durumlarda Ne Yapılmalı?

Sahte uygulama yüklediğinizden şüphelendiğiniz durumlarda aşağıdaki işlemleri yaparak cihazınızı daha güvenli şekilde kullanmaya devam edebilirsiniz:

• Sahte uygulama yüklediğinizden şüpheleniyorsanız “Ayarlar/Uygulamalar” menüsünden uygulamayı aratıp güvenli bir şekilde kaldırınız.
• Lisanslı işletim sistemi, yazılım ve antivirüs programları kullanarak sürekli güncel tutunuz. Bazı durumlarda telefonunuz sıfırlamanız veya fabrika ayarlarına döndürmeniz gerekebilir.
• Bilinen yaygın uygulamalar haricinde, güvenliğinden emin olmadığınız yeni uygulamaları yüklemeyiniz. Mobil cihazınıza bilinmeyen kaynaklardan uygulama yükleme özelliğinin kapalı olduğundan emin olunuz.

Ponzi Şemaları ve Ücretsiz Eşantiyonlar (Giveaways)

Sosyal medya veya diğer çeşitli kanallarından oluşturulan kampanya benzeri iletişim ile belirli bir miktar Bitcoin ya da diğer bir kriptoparayı onlara gönderme karşılığında çok kısa süre içinde bu miktarın 2 katını veya daha cazip bir miktarını geri göndermeyi vadederler. İnandırıcılığını arttırmak için çok ünlü tanınan birinin adına açılmış sahte sosyal medya hesaplarından bu iletişimi yaparlar. Bu tekliflere itibar etmemek ve hatta eğer bir sosyal medya hesabı ise şikayet etmek diğer kullanıcılara ulaşmalarını da engellemeye yardımcı olur.

Kötü Amaçlı Yazılımlar (Malware) ve Fidye Yazılımları (Ransomware)

Kötü amaçlı yazılımlar, kullanıcıların dijital ortamdaki özel anahtarlarına erişme olasılığına sahiptirler. Bilgisayarınıza farkında olmadan yükleyeceğiniz bir uygulama, denediğiniz bir program hatta arkadaşınızdan gelen bir fotoğraf bile sizi yazılım korsanlarının tuzağına düşürebilir. Örneğin sıcak veya soğuk cüzdan sağlayıcısından geldiğini düşündüğünüz bir e-posta göndererek, bilgilerinizi çalmak için girişimde bulunabilirler. Siz, yazılımı güncellediğinizi zannederken, kendi elinizle, korsan yazılımı yükleyerek, cüzdanınızı siber saldırganlara teslim edebilirsiniz. Kötü amaçlı yazılımların bir diğer yaptığı girişim ise bilgisayar ya da mobil cihazınızda yaptığınız kopyala-yapıştır işlemini maniple etmektedir. Bir kullanıcı aslında kriptopara göndermek istediği cüzdan adresini kopyalar fakat yapıştırma işlemini yaptığında kendi kopyaladığı değil kötü amaçlı yazılımın oluşturduğu farklı bir cüzdan adresini yapıştırır. Böylece gönderilen kriptopara kullanıcının istediği adrese değil yazılım korsanının cüzdanına gider.

Truva atı olarak adlandırılan fidye yazılımları ile bilgisayarınızdaki tüm dosyaları şifreleyebilir ve şifreyi çözmek sizden para talep edebilirler. Siz Bitcoin’lerinizi ve bilgisayarınızdaki diğer dosyaları kurtarmak için tahmin edeceğinizden fazla Bitcoin ödemek zorunda kalabilirsiniz.